หลายคนกลัวที่จะต้องเผชิญความเจ็บปวดที่จะต้องคลอดตามธรรมชาติ ส่วนอีกหลายคนกลัวเข็มฉีดยาและการบล็อกหลัง สำหรับบางคนอาจมีเงื่อนไขบางประการที่อาจจะไม่สิทธิ์เลือกวิธีการคลอดเอง แต่สำหรับคุณแม่ที่สุขภาพร่างกายปกติดีทุกประการ ก็คงอยากจะทราบกันใช่ไหมคะว่า คลอดแบบไหนดีน้า
เรามาดูข้อดีข้อเสียของวิธีการคลอดแต่ละแบบกันค่ะ
คลอดธรรมชาติ
คือ การคลอดที่ปล่อยให้กลไกทางร่างกายดำเนินไปตามธรรมชาติ ไม่ใช้ยาบรรเทาอาการใดๆ ไม่มีการฉีดยาชาเพื่อทำให้ไร้ความรู้สึกชั่วคราวโดยวิธีบล็อกหลัง เรียกว่า ไม่ใช้สลิง ไม่ใช้สตันท์กันเลยงานนี้ แต่ก็มีข้อดีมากมายก่ายกองเลยค่ะ
ข้อดี
- เมื่อไม่ใช้ยาใดๆ ก็ย่อมไม่มีผลข้างเคียงทั้งต่อคุณแม่และคุณลูก
- แผลหายง่าย ไม่ต้องใช้เวลาในการเยียวยาหลังคลอดนาน
- ฟื้นตัวจากภาวะหลังคลอดได้เร็ว
- ไม่มีปัญหากับการให้นมลูก เพราะร่างกายจะปรับตัวและกระตุ้นน้ำนมให้ไหลตามกลไกหลังคลอด
- รู้สึกภาคภูมิใจ เข้มแข็ง มีความพร้อมและความมั่นใจในการดูแลลูกน้อย เพราะคุณได้ผ่านความยากลำบากที่สุดมาแล้ว
ข้อเสีย
- ต้องทำใจยอมรับความเจ็บปวด เมื่อตัดสินใจคลอดเองแล้วคุณแม่จะต้องเตรียมตัวให้พร้อม ตั้งสติ ฝึกซ้อมการกำหนดลมหายใจที่ถูกต้อง เพื่อให้การคลอดเป็นไปอย่างราบรื่น
- หากเจ็บปวดจนถึงที่สุดแล้วในช่วงเด็กใกล้คลอด อาจไม่สามารถเปลี่ยนใจรับยาบรรเทาอาการปวดใดๆ ได้ทันเวลา ต้องอดทนจนกว่าการคลอดจะผ่านพ้นไป หรือแม้เปลี่ยนใจรับยาได้ทันท่วงทีแต่นั่นก็ทำให้คุณแม่ต้องเจ็บตัวถึงสองรอบคือเจ็บท้องและเจ็บตัวตอนฉีดยา และยังทำให้เกิดภาวะฉุกละหุกขึ้นในระหว่างคลอดอีกด้วย ดังนั้นหากคุณเตรียมตัวมาไม่พร้อม อาจทนกับความเจ็บปวดไม่ไหว จนสติกระเจิงได้
การบล็อกหลัง
คือ การใช้ยาชาฉีดเข้าสันหลังทำให้ร่างกายช่วงล่างไร้ความรู้สึก เป็นการลดเจ็บปวดในระหว่าง คลอดซึ่งมี 3 แบบ ได้แก่
- แบบ Epidural : สามารถคลอดแบบธรรมชาติได้ และขอรับยาบรรเทาอาการปวดในช่วงใดของการคลอดก็ได้
- แบบ Spinal Block : จะใช้ยาฉีดช่วงใกล้คลอด เพื่อลดความรู้สึกเจ็บปวดช่วง 2 – 3 ชม. ระหว่างการคลอด
- แบบผสมระหว่าง Epidural และ Spinal Block : การให้ยาเช่นเดียวกับแบบ Spinal Block แต่หากกรณีที่ยาหมดฤทธิ์ก่อนที่เด็กจะคลอด ก็สามารถให้ยาซ้ำอีกในระดับ Epidural ได้จากการแทงเข็มครั้งแรกเพียงครั้งเดียว
ข้อดี
- ไม่ต้องทนเจ็บปวด
- แผลหายเร็ว ฟื้นตัวได้เร็วเช่นเดียวกับการคลอดแบบธรรมชาติ
ข้อเสีย
- เสี่ยงต่อความผิดพลาดในการฉีดยาเข้าสันหลัง
- หากยาหมดฤทธิ์แล้วลูกยังไม่คลอด คุณแม่ก็ต้องกลับมาเจ็บปวดเหมือนเดิม ยกเว้นในกรณีที่มีการวางแผนบล็อกหลังในรูปแบบผสมระหว่าง Epidural และ Spinal Block
- ความสามารถในการควบคุมเชิงกรานลดลง ทำให้บางกรณีคุณหมอต้องใช้คีมหรือเครื่องมืออื่นๆ ดึงหรือดูดเด็กออกมา ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อลูกน้อยได้
- มีผลข้างเคียงจากการใช้ยา เช่น ปวดหัว คลื่นไส้ ตัวสั่น คันตามร่างกาย โดยทั่วไปอาการเหล่านี้มักจะหายไปเมื่อยาหมดฤทธิ์ ดังนั้น ยิ่งรับยาในปริมาณมากแม้จะมีโอกาสเจ็บปวดน้อย แต่อาการข้างเคียงก็จะส่งผลมากตามปริมาณยาที่ใช้ด้วย
การผ่าคลอด
คือ การใช้ยาชาฉีดเข้าสันหลังเช่นเดียวกับการบล็อกหลัง จากนั้นใช้มีดกรีดผ่านเนื้อเยื่อบริเวณหน้าท้องตามแนวขวาง ( Bikini Cut ) จนถึงโพรงมดลูกเพื่อดึงทารกออกจากท้อง
ข้อดี
- ไม่ต้องเจ็บปวดระหว่างคลอด
- สามารถกำหนดวัน – เวลาที่ชัดเจนในการคลอดได้
- สามารถเตรียมตัวล่วงหน้าได้ ไม่ต้องเสี่ยงกับภาวะฉุกเฉินต่างๆ
ข้อเสีย
- เสียเลือดมากกว่าการคลอดปกติถึง 2 เท่า ทำให้เกิดอาการอ่อนเพลีย
- มีอาการเจ็บปวดแผลหลังการคลอดนานกว่าคลอดธรรมชาติ และต้องใช้เวลาในการดูแลรักษาแผลหลังคลอดมากกว่า
- เสี่ยงต่อการเกิดพังผืดหลังแผลหาย บางรายมีอาการเจ็บปวดเรื้อรังส่งผลถึงกระเพาะปัสสาวะและลำไส้ ทำให้ปวดท้องมากช่วงมีประจำเดือนหรือเจ็บปวดเมื่อมีเพศสัมพันธ์
- ฟื้นตัวช้า อาจมีผลต่อการเลี้ยงลูกหลังคลอดและการให้นมลูกไม่ได้ตามที่ตั้งใจ เพราะอุ้มลูกไม่ไหวหรือน้ำนมมาช้า เป็นต้น
- มีแผลเป็นจากการผ่าตัด
การเลือกแผนในการคลอดไม่เพียงเป็นไปตามความต้องการของคุณแม่เท่านั้นนะคะ การเลือกวิธีคลอดของคุณแม่แต่ละคนจำเป็นต้องอยู่ในดุลยพินิจของคุณหมอที่จะพิจารณาความเหมาะสมจากเงื่อนไขและปัจจัยของคุณแม่แต่ละคนที่แตกต่างกันออกไปค่ะ แต่ขอบอกเลยว่าคุณแม่คนไหนที่สุขภาพสมบูรณ์แข็งแรงและสามารถให้กำเนิดลูกน้อยแบบตามธรรมชาติได้นั้น โชคดีมาก และขอปรบมือรัวๆ ให้กับความกล้าหาญและเข็มแข็งของคุณแม่ทุกคนที่ยอมผ่านอุปสรรคมากมายเพื่อให้ลูกน้อยลืมตาดูโลกได้อย่างปลอดภัย แม่นุ่มขอเป็นกำลังใจให้นะคะ
