หนึ่งในสิ่งที่คุณแม่ท้องต้องการมากที่สุดคงหนีไม่พ้นความปลอดภัยและความแข็งแรงของลูกในครรภ์ ทั้งทางด้านร่างกาย จิตใจ และสติปัญญา การที่เด็กน้อยจะมีสิ่งที่ว่าได้นั้น สุขภาพของคุณแม่ (รวมถึงคุณพ่อ) นับว่ามีความสำคัญอย่างยิ่ง การตรวจสุขภาพก่อนตั้งครรภ์จึงเป็นสิ่งที่แม่ท้องต้องทำ!

การตรวจสุขภาพก่อนตั้งครรภ์จะทำให้คนที่เตรียมพร้อมเป็นพ่อแม่ได้รู้ภาวะสุขภาพของตนเอง รวมถึงโรคทางพันธุกรรมที่อาจส่งผลต่อลูก แม้ว่าโรคทางพันธุกรรมจะไม่สามารถป้องกันได้ แต่การตรวจสุขภาพก่อนตั้งครรภ์ จะช่วยให้ว่าที่คุณพ่อคุณแม่ตัดสินใจได้ว่าจะมีบุตรหรือไม่ โดยส่วนใหญ่โรคทางพันธุกรรมนี้จะรู้ได้เมื่อเด็กอยู่ในครรภ์ หรือเมื่อเด็กคลอดออกมาแล้ว และการรักษาในปัจจุบันก็เป็นการรักษาตามอาการ ส่วนใหญ่มีค่าใช้จ่ายสูง และต้องรักษาเป็นระยะเวลานาน

สำหรับโรคทางพันธุกรรมที่พบบ่อย เช่น ธาลัสซีเมีย โรคฮีโมฟีเลีย ดาวน์ซินโดรม ตาบอดสี โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง (SMA) หูหนวก โรควิลสัน โรคกล้ามเนื้อเสื่อมดูเชน ฯลฯ รวมถึงตรวจหาเชื้อโรคที่เป็นพาหะแอบแฝงอยู่ในร่างกาย เช่น เชื้อซิฟิลิส เชื้อไวรัสตับอักเสบบี เชื้อเอชไอวี ฯลฯ ดังนั้น การตรวจสุขภาพก่อนตั้งครรภ์มีความสำคัญอย่างยิ่ง และเป็นอะไรที่ไม่ควรละเลย เพื่อเป็นการป้องกันการติดโรคที่สามารถติดต่อกันได้ระหว่างคู่รักและป้องกันการแพร่เชื้อไปสู่ลูกด้วย

แพทย์จะตรวจอะไรบ้าง

1. ซักประวัติโดยละเอียด ดังนี้

ประวัติการคุมกำเนิด เคยคุมกำเนิดแบบไหน ยังคุมอยู่หรือไหม ความสม่ำเสมอของการมีประจำเดือน

ประวัติการเจ็บป่วย การผ่าตัด หรือการรักษาทางการแพทย์อื่น ๆ

ประวัติการตั้งครรภ์ก่อนหน้านี้  เคยตั้งครรภ์มาก่อนไหม มีประวัติการแท้งหรือไม่

ประวัติครอบครัว เพื่อให้ทราบไปถึงโรคทางพันธุกรรมที่อาจเกิดขึ้น เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ธาลัสซีเมีย

ประวัติการฉีดวัคซีน เช่น วัคซีนหัดเยอรมัน ไวรัสตับอักเสบ อีสุกอีใส โควิด-19 ประวัติการใช้ยา การแพ้ยา

ประวัติส่วนตัว เช่น การทำฟัน การดื่มเหล้า การสูบบุหรี่ การออกกำลังกาย การนอน สภาพแวดล้อมในบ้าน การเลี้ยงสัตว์

2. ตรวจภายใน

เพื่อดูความผิดปกติของมดลูก และรังไข่ ว่ามีเนื้องอกมดลูก ช็อกโกแลตซีสต์ และความผิดปกติต่าง ๆ หรือไม่ ตรวจอุ้งเชิงกรานและช่องคลอด เพราะมีผลโดยตรงต่อการตั้งครรภ์และการคลอด รวมทั้งการตรวจหาเซลล์มะเร็งปากมดลูกด้วย

3. ตรวจเลือดดูความพร้อมประเมินความเสี่ยง ดังนี้

ตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือดและเกล็ดเลือด (CBC)

ตรวจหาการติดเชื้อซิฟิลิส (VDRL)

ตรวจหาการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี (HBsAg)

ตรวจหมู่เลือดระบบ ABO และ Rh

ตรวจหาโรคเลือดทางพันธุกรรม (Hemoglobin Typing)

ตรวจหาภูมิคุ้มกันบกพร่อง (Anti HIV)

ตรวจหาภูมิคุ้มกันหัดเยอรมัน (Rubella IgG) เฉพาะในผู้หญิง

4. ตรวจร่างกายทั่วไป

เพื่อดูความสมบูรณ์ของร่างกาย เช่น วัดส่วนสูง ชั่งน้ำหนัก วัดความดันโลหิต ตรวจระบบหายใจ ตรวจระบบหัวใจ ตรวจเต้านม ตรวจหน้าท้อง เอ็กซ์เรย์ ฯลฯ

นอกจากนี้ จะมีการตรวจพิเศษก่อนตั้งครรภ์สำหรับคุณแม่ท้องบางท่าน โดยกรณีนี้จะตรวจเพิ่มเติมก็ต่อเมื่อแพทย์ตรวจร่างกายตามปกติแล้วพบความผิดปกติ เช่น อัลตร้าซาวนด์ช่องท้อง ฯลฯ