ในช่วงเวลาของการตั้งครรภ์ 9 เดือน การหลีกเลี่ยงอาการเจ็บป่วยหรือไม่สบายตัวอาจทำได้ยาก บางอาการอาจจะแก้ไขได้โดยไม่จำเป็นต้องรับประทานยา แค่เพียงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการดำเนินชีวิตประจำวัน ก็สามารถที่จะช่วยแก้ไขหรือบรรเทาอาการลงได้
แต่หากอาการยังไม่ดีขึ้น จำเป็นต้องรับประทานยา เพื่อช่วยรักษาอาการ ควรไปพบแพทย์ที่โรงพยาบาล หรือเลือกซื้อยาจากร้านยาที่มีเภสัชกรเป็นผู้จ่ายยา โดยต้องแจ้งทุกครั้งว่า กำลังตั้งครรภ์อยู่ เพื่อที่แพทย์และเภสัชกรจะได้พิจารณาเลือกจ่ายยาที่มีความปลอดภัยให้
ไม่ควรหยิบยาที่มีอยู่ในบ้านมารับประทานเอง แม้ว่ายานั้นจะเป็นยาเดิมที่เคยรับประทานก่อนตั้งครรภ์ เนื่องจากยานั้นอาจจะไม่ปลอดภัยในระหว่างตั้งครรภ์ได้ค่ะ
5 ระดับความปลอดภัยของยาที่ใช้ระหว่างตั้งครรภ์
ระดับความปลอดภัยของยาที่ใช้ในระหว่างตั้งครรภ์แบ่งออกเป็น 5 กลุ่ม (category) ด้วยกัน และสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) กำหนดให้ระบุระดับความปลอดภัยนี้ไว้ในเอกสารกำกับยา ดังนี้…
1. Category A ยาที่อยู่ในกลุ่มนี้มีการศึกษาในมนุษย์แล้ว ไม่พบความเสี่ยงของการเกิดอันตรายต่อทารกในครรภ์ ระหว่างช่วงไตรมาสแรกของการตั้งครรภ์ หรือมีโอกาสน้อยมากที่จะเกิดอันตรายต่อทารกในครรภ์ จัดเป็นกลุ่มยาที่มีความปลอดภัยมากที่สุด
2. Category B ยาที่อยู่ในกลุ่มนี้มีการศึกษาในสัตว์ทดลองแล้ว ไม่พบความเสี่ยงของการเกิดอันตรายต่อตัวอ่อนของสัตว์ทดลอง แต่ยังไม่มีการศึกษาทดลองในมนุษย์ หรือมีการศึกษาที่พบความเสี่ยงของการเกิดอันตรายต่อตัวอ่อนของสัตว์ทดลอง แต่ไม่สามารถยืนยันผลในหญิงตั้งครรภ์ จัดเป็นกลุ่มยาที่มีความปลอดภัยรองลงมา
3. Category C ยาที่อยู่ในกลุ่มนี้มีการศึกษาในสัตว์ทดลองแล้ว พบความเสี่ยงที่จะเกิดอันตรายกับตัวอ่อน แต่ไม่มีการศึกษาทดลองในมนุษย์ หรือไม่มีข้อมูลเพียงพอในการสรุปว่ายาดังกล่าว มีผลเสียหรือไม่ เนื่องจากไม่มีการศึกษาทดลองทั้งในมนุษย์และสัตว์
ดังนั้น คุณแม่ตั้งครรภ์ที่จะใช้ยาในกลุ่มนี้ ต้องปรึกษากับแพทย์ว่าจะได้ประโยชน์คุ้มค่ากับความเสี่ยง ที่อาจเกิดขึ้นต่อทารกในครรภ์หรือไม่
4. Category D ยาในกลุ่มนี้มีการศึกษาที่ชัดเจนแล้ว ว่ามีผลเสียต่อทารกในครรภ์ ทั้งในมนุษย์และสัตว์ทดลอง แต่มีความจำเป็นต้องใช้ เพื่อรักษาอาการผิดปกติของหญิงตั้งครรภ์ และพบว่าประโยชน์ที่ได้รับจากการรักษา มีมากกว่าความเสี่ยงที่ทารกในครรภ์จะได้รับอันตรายจากยา
ดังนั้น ยาในกลุ่มนี้จัดเป็นยาที่หญิงตั้งครรภ์มีความจำเป็นต้องใช้ โดยต้องยอมรับความเสี่ยงที่จะเกิดขึ้นต่อทารกในครรภ์
5. Category X เป็นยาที่มีการศึกษาที่แน่นอนทั้งในมนุษย์และสัตว์ทดลองว่า ก่อให้เกิดความเสี่ยงหรืออันตรายต่อทารกในครรภ์ หรือมีรายงานการเกิดอันตรายต่อทารกในครรภ์ของมนุษย์ที่ชัดเจน และพบว่าความเสี่ยงนั้นมีมากกว่าประโยชน์ที่ได้รับจากการใช้ยาเพื่อการรักษา
ดังนั้น หญิงตั้งครรภ์จึงห้ามใช้ยาในกลุ่มนี้ หรือหากต้องการตั้งครรภ์ก็ต้องหยุดใช้ยากลุ่มนี้!
