วิตามิน เป็นสารอาหารประเภทหนึ่งที่ร่างกายต้องการในปริมาณเล็กน้อย แต่มีความสำคัญและขาดไม่ได้ หากร่างกายขาดวิตามิน อาจส่งผลให้ร่างกายเจ็บป่วย หรือเกิดอาการที่ไม่พึงประสงค์ขึ้นได้ สำหรับหญิงตั้งครรภ์ยิ่งต้องโฟกัสเป็นพิเศษ เพราะการขาดวิตามินที่จำเป็นไม่เพียงส่งผลกระทบต่อสุขภาพตัวเอง แต่ยังรวมถึงเบบี๋ในท้องด้วย
6 วิตามินที่จำเป็นสำหรับหญิงตั้งครรภ์
1. วิตามินเอ มีความสำคัญต่อการมองเห็น การเจริญเติบโตของเซลล์ ระบบภูมิคุ้มกันการสร้างเม็ดเลือด การเจริญพันธุ์ ฯลฯ ถ้าขาดจะทำให้ทารกตายในครรภ์ แท้งบุตรได้
แหล่งอาหาร : อาหารที่มีวิตามินเอสูงเป็นอาหารที่ได้จากสัตว์ ได้แก่ ตับของสัตว์ต่างๆ แหล่งของวิตามินเอจากพืชที่ดีคือพืชผักที่มีสีเขียวเข้ม และสีเหลืองส้ม เช่น ผักตำลึง ผักกวางตุ้ง ผักบุ้ง ฟักทอง มะเขือเทศ มะม่วงสุก มะละกอสุก
2. วิตามินบี 1 (ไธอะมีน) หญิงตั้งครรภ์มีความต้องการวิตามินบี 1 มากในระยะ 3 เดือนก่อนคลอด ช่วยให้ระบบการย่อยอาหารทำงานได้ดี และเมตาโบลิซึมของสารอาหารอื่นๆ นอกจากนี้การขาดวิตามินบี 1 ในช่วงตั้งครรภ์ทำให้กล้ามเนื้อเป็นตะคริว เป็นโรคเหน็บชา และครรภ์เป็นพิษได้
แหล่งอาหาร : อาหารที่มีวิตามินบี 1 เช่น เนื้อหมู ข้าวซ้อมมือ ถั่วลิสง ถั่วเหลือง ถั่วดำ งา
3. วิตามินบี 2 (ไรโบฟลาวิน) ทำหน้าที่เป็นโคเอนไซม์ของเอนไซม์หลายชนิด ช่วยในการเผาผลาญคาร์โบไฮเดรต ไขมัน โปรตีน ทำให้ร่างกายเติบโตและพัฒนาอย่างเหมาะสม ช่วยส่งเสริมระบบประสาท ผิวหนังและตา ป้องกันเซลล์ถูกทำลาย
แหล่งอาหาร : อาหารที่มีวิตามินบี 2 เช่น ตับไก่ ตับหมู ไข่ เนื้อไก่ เนื้อหมู เนื้อปลา นม ผักหวาน เห็ดหอมสด
4. วิตามินบี 6 (ไพริดอกซีน) ทำหน้าที่เป็นโคเอนไซม์ในปฏิริยาต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการสังเคราะห์และการเผาผลาญกรดอะมิโน การสลายไกลโคเจนในกล้ามเนื้อและการสังเคราะห์กลูโคสจากกรดอะมิโนในกล้ามเนื้อ การสังเคราะห์ฮีม (heme) ซึ่งเป็นส่วนประกอบของฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดง การสังเคราะห์ไนอาซินจากกรดอะมิโนทริปโตเฟน รวมทั้งการสังเคราะห์สารสื่อประสาทหลายชนิดที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของระบบประสาท เช่น ซีโรโทนิน ทอรีน โดปามีน นอร์เอพิเนฟฟริน และกรดแกมมาอะมิโนบิวไทริก (GABA)
แหล่งอาหาร : อาหารที่มีวิตามินบี 6 เช่น เนื้อสัตว์ กล้วย ถั่วเมล็ดแห้ง ไข่แดง
5. วิตามินบี 12 ร่างกายต้องการวิตามินบี 12 สำหรับเผาผลาญสารอาหาร การสังเคราะห์ RNA และ DNA รวมทั้งการเจริญเติบโตของเม็ดเลือดแดง วิตามิน บี 12 มีผลต่อการดูดซึมและการใช้โฟเลตในร่างกายด้วย
แหล่งอาหาร : วิตามินบี 12 มีมากในอาหารพวกเครื่องในสัตว์ เนื้อสัตว์ หอยนางรม น้ำนมสด ไข่ สาหร่าย ถั่วหมัก ซีอิ๊ว
6. วิตามินซี มีความสำคัญต่อการสังเคราะห์คอลลาเจน คาร์นิทีน สารเหนี่ยวนำกระแสประสาท
(neurotransmitter) และเมตาบอลิสมของกรดอะมิโนและคาร์โบไฮเดรต เพิ่มภูมิต้านทานและช่วยในการดูดซึมเหล็ก
ยับยั้งการสร้างสารก่อมะเร็ง ไนโตรซามีน ถ้ามีการขาดวิตามินซีอย่างรุนแรงจะเกิดโรคลักปิดลักเปิดได้ หากหญิงตั้งครรภ์ขาดวิตามมินซีจะทำให้มีภาวะเสี่ยงต่อการติดเชื้อขณะคลอด คลอดก่อนกำหนด และภาวะครรภ์เป็นพิษได้
แหล่งอาหาร : อาหารที่มีวิตามินซีมาก ได้แก่ ฝรั่ง มะขามป้อม มะนาว ส้ม สตรอเบอรี่ มะเขือเทศ ผักใบเขียว กะหล่ำ การหุงต้มและการได้รับแสงทำให้สูญเสียวิตามินซีได้มาก เวลาปรุงอาหารจึงต้องระวังไม่ต้มผักโดยใช้ความร้อนนานเกินไป เพราะจะทำให้ปริมาณวิตามินซีในผักถูกทำลาย การเก็บอาหารเป็นเวลานานทำให้วิตามินซีสูญเสียไปได้มากเช่นกัน
ทั้งนี้ คุณแม่ตั้งครรภ์ควรบริโภคอาหารให้มีความหลากหลาย ในปริมาณที่เหมาะสม เพื่อให้ได้รับวิตามินอย่างเพียงพอ ไม่มากหรือน้อยจนเกินไป ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพของคุณแม่และเบบี๋ในท้องได้