การดูแลเด็กให้เกิดและเติบโตอย่างมีคุณภาพ เป็นเรื่องที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในการพัฒนาประเทศในอนาคต นอกจากการดูแลส่งเสริมสุขภาพหญิงตั้งครรภ์ ให้ได้รับสารอาหารครบถ้วนพอเพียง เพื่อให้มีน้ำหนักขึ้นตามเกณฑ์ ไม่มีภาวะซีด
เครื่องมือสำคัญที่คุณแม่ตั้งครรภ์ต้องมีและใช้ ก็คือ สมุดสีชมพู!
ช่วงเวลานับตั้งแต่เริ่มปฏิสนธิในครรภ์จนถึงเด็กอายุ 2 ปี นับเป็นช่วงเวลาทองในการพัฒนาสมอง ระบบประสาท จะถูกพัฒนาสูงสุดในช่วงวัยนี้ ส่งผลต่อการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ โดยการดูแลส่งเสริมสุขภาพหญิงตั้งครรภ์ ให้ได้รับสารอาหารครบถ้วนพอเพียง โดยเฉพาะไอโอดีน ธาตุเหล็กและโฟเลท ให้มีน้ำหนักขึ้นตามเกณฑ์ ไม่มีภาวะซีด
เมื่อทารกคลอดออกมาต้องได้กินนมแม่อย่างเดียว 6 เดือน หลัง 6 เดือน เด็กต้องได้รับอาหารเสริมตามวัยร่วมกับกระบวนการกระตุ้นพัฒนาการผ่านกิจวัตรประจําวัน ในรูปแบบ กิน กอด เล่น เล่า นอน ดูแลฟัน อย่างเหมาะสมจากพ่อแม่ นอกจากนี้ อีกหนึ่งเครื่องมือในการส่งเสริมและสนับสนุนให้เด็กเจริญเติบโตเต็มศักยภาพและพัฒนาการสมวัยนั้น คือ การใช้สมุดบันทึกสุขภาพแม่และเด็ก หรือที่รู้จักคือสมุดสีชมพู
สมุดบันทึกสุขภาพนี้ เป็นสมุดประจำตัวด้านสุขภาพอนามัย สำหรับแม่ตั้งแต่ตั้งครรภ์ คลอด หลังคลอด และสำหรับลูกตั้งแต่แรกเกิดจนถึงอายุ 6 ปี โดยหญิงตั้งครรภ์ทุกคนจะได้รับสมุดบันทึกสุขภาพแม่และเด็กและคำแนะนำในการใช้ เพื่อให้เกิดความรอบรู้ด้านสุขภาพและได้รับบริการอย่างครบถ้วน
ทั้งนี้ ประเทศไทยเริ่มใช้สมุดบันทึกสุขภาพแม่และเด็กตั้งแต่ปี 2528 และปรับปรุงทุก 3 ปี ซึ่งกรมอนามัยได้มอบสมุดบันทึกสุขภาพแม่และเด็กแก่หญิงตั้งครรภ์ในการเฝ้าระวังสุขภาพด้วยตนเองและเป็นเครื่องมือของหญิงตั้งครรภ์ในการดูแลสุขภาพและการเลี้ยงดูบุตร เพื่อให้มีสุขภาพแข็งแรงสมบูรณ์มีพัฒนาการสมวัย เพื่อสร้างขีดความสามารถในการดูแลสุขภาพ ที่จะช่วยให้หญิงตั้งครรภ์และเด็กปฐมวัยมีสุขภาพดี
สำหรับประโยชน์ของสมุดบันทึกสุขภาพแม่และเด็ก ได้แก่ เป็นที่รวบรวมความรู้และบันทึกข้อมูลด้านสุขภาพของแม่และเด็กตั้งแต่ตั้งครรภ์จนเด็กอายุ 6 ปี ช่วยให้พ่อและแม่ดูแลสุขภาพของลูกตั้งแต่แรกเกิดจนถึงอายุ 6 ปี ได้อย่างเหมาะสม รวมถึงใช้เป็นหลักฐานการแจ้งเกิด เพื่อออกสูติบัตรได้
ทั้งนี้ คุณแม่ต้องอ่านเนื้อหาทุกเรื่องจนเข้าใจและปฏิบัติตาม รวมถึงบันทึกข้อมูลต่างๆ ด้วยตนเองและให้สามีช่วยบันทึกในหน้าที่ระบุไว้ และพกติดตัวเสมอเมื่อไปสถานพยาบาลต่างๆ ค่ะ
