ในช่วงนี้ โรงเรียนหลายแห่งเปิดภาคเรียนแล้ว อีกทั้งหลายพื้นที่มีพายุฤดูร้อน และฝนตกต่อเนื่อง ทำให้สภาพอากาศชื้น เสี่ยงต่อการแพร่กระจายของเชื้อโรคมือเท้าปากได้ง่าย ไม่อยากให้เจ้าตัวซนเสี่ยงป่วยด้วยโรคมือเท้าปาก แนะนำให้พาไปฉีด “วัคซีน” เพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกันและช่วยป้องกันความรุนแรงของโรค

โรคมือเท้าปาก เกิดจากเชื้อไวรัสกลุ่มเอนเทอโร Enterovirus 71 (EV71) Coxasackie Virus เป็นโรคที่พบบ่อยในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี โดยเฉพาะในศูนย์เด็กเล็กที่มีเด็กอยู่รวมกันจำนวนมาก โรคนี้เกิดได้ตลอดทั้งปีแต่จะเพิ่มมากในช่วงฤดูฝน ติดต่อกันโดยการสัมผัสของเล่นที่เปื้อนน้ำลาย น้ำมูก น้ำจากแผลตุ่มพอง อุจจาระของผู้ป่วย การไอ จาม หรือหายใจรดกัน

อาการของโรคมือเท้าปากจะเริ่มด้วยมีไข้ต่ำ ๆ อ่อนเพลีย ต่อมา 1-2 วัน จะมีอาการเจ็บปาก อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร ร่วมกับมีตุ่มพองเล็กๆ บริเวณฝ่ามือฝ่าเท้า ตุ่มแผลในปาก เพดานอ่อน กระพุ้งแก้ม ลิ้น ต่อมาจะแตกออกเป็นแผลหลุมตื้น ๆ อาการจะทุเลาและหายเป็นปกติภายใน 7-10 วัน หากอาการไม่ดีขึ้น เช่น มีไข้ขึ้นสูง ซึมลง เดินเซ ชัก เกร็ง หายใจหอบเหนื่อย อาเจียนมาก ต้องรีบไปพบแพทย์ทันทีเพราะอาจติดเชื้อโรคมือเท้าปากชนิดรุนแรง อาจถึงขั้นเสียชีวิตได้

วิธีป้องกันโรคมือเท้าปาก ดังนี้

1.  ผู้ปกครองควรคัดกรองอาการของเด็กก่อนไปเรียน หากเด็กไม่สบายหรือมีไข้ ควรพาไปพบแพทย์และให้พักอยู่ที่บ้าน

2. ให้เด็กสวมหน้ากากอนามัย เนื่องจากเชื้อโรคมือเท้าปาก จะอยู่ในน้ำมูก น้ำลาย น้ำจากแผลตุ่มพองหรืออุจจาระของผู้ป่วย หรือเมื่อผู้ป่วยไปจับของเล่นของใช้ จะทำให้เชื้อกระจายสู่ผู้อื่นได้

3. ดูแลและสอนให้เด็กล้างมือบ่อย ๆ ด้วยน้ำสบู่ทั้งก่อนและหลังรับประทานอาหาร หลังเข้าห้องน้ำ และหลังเล่นของเล่น    

4. ฉีดวัคซีนป้องกันโรคมือเท้าปาก (EV71)

เสริมเกราะป้องกันให้ลูกน้อยด้วยวัคซีนป้องกันโรคมือเท้าปาก (EV71) โดยแนะนำให้รับวัคซีนในเด็กอายุตั้งแต่ 6 เดือนถึง 5 ปี ฉีดวัคซีนเพื่อสร้างภูมิคุ้มกัน และป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรง เสี่ยงเกิดสมองอักเสบ กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ น้ำท่วมปอด และอาจอันตรายถึงขั้นเสียชีวิต โดยฉีดเข้ากล้ามเนื้อจำนวน 2 เข็ม เว้นระยะห่างจากเข็มแรก 1 เดือน

วัคซีนป้องกันโรคมือเท้าปาก รุนแรง จากไวรัส EV71 (EntroVac)

-ประสิทธิภาพในการป้องกันโรคมือเท้าปากที่มาจากการติดเชื้อ EV71 ได้ 97.3%

-ประสิทธิภาพการป้องกันโรคมือเท้าปากจากเชื้อ EV71 ที่ต้องรักษาในโรงพยาบาล 88.0%

-ประสิทธิภาพการป้องกันโรคมือเท้าปากรุนแรงจากเชื้อ EV71 ได้ 100%

-อาการไม่พึงประสงค์ที่อาจพบได้หลังรับวัคซีน ได้แก่ ปวด บวม แดง คัน บริเวณที่ฉีด, ไข้, คลื่นไส้ อาเจียน, ถ่ายเหลว

อย่างไรก็ตาม วัคซีนนี้ไม่สามารถใช้เพื่อป้องกันโรคมือ เท้า ปาก ที่มีสาเหตุจากเชื้อเอนเทอโรไวรัสชนิดอื่น (รวมถึง Coxasackie Virus A16 และอื่น ๆ )