“พฤติกรรมเสี่ยงในวัยรุ่น”
พฤติกรรมที่นำมาหรือเป็นสาเหตุให้เกิดความเสี่ยงต่อการดำเนินชีวิตทำให้ร่างกายเป็นอันตราย สูญเสียหน้าที่ ขาดโอกาสพัฒนาตามปกติหรือเสียชีวิต เพื่อให้วัยรุ่นผ่านพ้นช่วงวัยไปได้อย่างราบรื่น ตัววัยรุ่นและสมาชิกในครอบครัวควรทำความเข้าใจพฤติกรรมเสี่ยงนี้พร้อมป้องกันค่ะ
วัยรุ่นจะมีพฤติกรรมเสี่ยงมาก เนื่องจากจิตใจวัยนี้ต้องการความสนุกตื่นเต้นท้าทาย ต้องการเป็นที่ยอมรับ อยากรู้อยากลอง มีอารมณ์ทางเพศ แต่ยังขาดการยั้งคิดและควบคุมตนเอง
โดย ผศ.นพ. พนม เกตุมาน ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ได้แบ่งพฤติกรรมเสี่ยงในวัยรุ่นเป็น 6 ประเภท ได้แก่ พฤติกรรมเสี่ยงทางเพศ, การใช้สารเสพติด, พฤติกรรมความรุนแรง, พฤติกรรมเสี่ยงต่ออุบัติเหตุ, ภาวะซึมเศร้าและการฆ่าตัวตาย, พฤติกรรมเสี่ยงต่อโรคกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันในวัยกลางคน
การป้องกันพฤติกรรมเสี่ยงวัยรุ่น
ทำได้โดยลดปัจจัยสาเหตุ เพิ่มปัจจัยป้องกัน และจัดการสิ่งแวดล้อมให้เหมาะสม ดังนี้
- การให้ความรู้ที่จำเป็นสำหรับวัยรุ่น ได้แก่ การเลี่ยนแปลงตนเองในวัยรุ่น ความรู้เกี่ยวกับความปลอดภัยอันตรายและความเสี่ยงต่างในการดำเนินชีวิต ความรู้เกี่ยวกับเรื่องเพศ
- การฝึกทักษะในการรู้จักอารมณ์และความคิดตนเอง จัดการกับอารมณ์ได้ จัดการอารมณ์เพศตนเองการแก้ไขปัญหาต่างๆ ในชีวิต การปฏิเสธ การมีกิจกรรมที่เป็นสุขเป็นประโยชน์ต่อตนเองและผู้อื่น
- สร้างความตระหนักในการป้องกันความเสี่ยง จริงจังต่อการป้องกันตนเอง เห็นประโยชน์ของการป้องกันและเห็นโทษหรือพิษภัยจากพฤติกรรมเสี่ยง จนใช้เป็นหลักในจิตใจที่จะไม่ทำพฤติกรรมนั้น
- ฝึกการควบคุมตนเอง ฝึกจิตใจให้เข้มแข็ง การรู้จักจิตใจตนเองและควบคุมได้ รู้จักยั้งคิด ฝึกระเบียบวินัยที่มาจากภายในใจตนเอง ฝึกการปฏิเสธเหล้าและยาเสพติดเป็นสาเหตุที่ทำให้จิตใจเสียการควบคุมตนเอง
- ให้วัยรุ่นมีกิจกรรมที่ทำให้ตนเองพึงพอใจสิ่งที่ถูกต้อง วัยรุ่นต้องการกิจกรรมที่ช่วยให้ตนเองเกิดความพึงพอใจ ความสุข เป็นที่ยอมรับ วัยรุ่นที่มีจุดเด่นเป็นที่ยอมรับของเพื่อนด้านบวกอยู่แล้ว จะไม่แสวงหากิจกรรมด้านลบที่อาจเป็นพฤติกรรมเสี่ยงต่างๆ
- สร้างสิ่งแวดล้อมที่ดี พ่อแม่ ผู้ปกครองเป็นแบบอย่าง มีทัศนคติที่ดีต่อลูก หากิจกรรมที่เป็นประโยชน์ ครอบครัวมีความสุข ทัศนคติดีต่อการเรียนรู้ที่ถูกต้อง ส่งเสริมกลุ่มเพื่อนที่ดี ให้เป็นที่ยอมรับของเพื่อนครอบครัว ชุมชน และสังคม
ลำพังตัววัยรุ่นคนเดียวคงไม่สามารถก้าวผ่านความสี่ยงต่างๆ ไปได้อย่างราบรื่น ฉะนั้นจึงเป็นหน้าที่ของทุกคนในครอบครัวที่จะคอยดูแลกันและกันเพื่อป้องกันพฤติกรรมเสี่ยงวัยรุ่นค่ะ
