ครอบครัวที่เต็มไปด้วยความรัก ความเข้าใจ และความอบอุ่น ย่อมนำมาซึ่งความสุขแก่สมาชิกในครอบครัว แต่ความที่คนหลายคนหลายช่วงวัยมารวมอยู่ในบ้านเดียวกัน อาจเกิดปัญหาความขัดแย้งขึ้นได้ โดยเฉพาะวัยรุ่น ซึ่งเป็นวัยที่มีการเปลี่ยนแปลงมากมายและมีสารพัดปัญหา ทำให้มีเรื่องขัดแย้งกับพ่อแม่ได้ง่าย

พ่อแม่ควรทำอย่างไรเมื่อขัดแย้งกับลูกวัยรุ่น

บางครั้งวัยรุ่นอาจมีพฤติกรรมไม่เหมาะสม เช่น ติดเกม ใช้จ่ายฟุ่มเฟือย กลับบ้านดึก ทำให้มีเรื่องขัดแย้งกับพ่อแม่ แนวทางสำหรับพ่อแม่ในการแก้ไขความขัดแย้งกับลูกวัยรุ่น คือ

1. พ่อแม่ไม่ควรพูดจากับลูก เมื่อต่างฝ่ายต่างมีอารมณ์โกรธ ควรพูดจากันเมื่ออารมณ์สงบแล้ว

2. รับฟังเหตุผลของลูกก่อนจะตัดสินว่าลูกผิดหรือถูก อย่าใช้วิธีซักไซ้ ตรวจสอบ จับผิด ลูกจะปิดบัง ไม่พูดความจริง

3. ชี้แจงให้ลูกเข้าใจว่าสิ่งที่ทำจะเกิดผลเสียต่อตัวเองและผู้อื่นอย่างไร

4. กำหนดกฎเกณฑ์ที่ลูกจะปฏิบัติตามได้ เช่น กลับถึงบ้านไม่เกิน 1 ทุ่ม ซื้อเสื้อผ้าใหม่ไม่เกินปีละ 3 ครั้ง

แนวทางการปฏิบัติตัวของลูกวัยรุ่น เพื่อป้องกันและแก้ไขความขัดแย้งกับพ่อแม่

1. หากวัยรุ่นอยากมีอิสระก็ต้องรับผิดชอบในหน้าที่ที่มีด้วย เช่น อยากไปเที่ยวกับเพื่อนก็ต้องทำงานบ้านให้เสร็จเรียบร้อย

2. วัยรุ่นมีความต้องการอะไรก็ควรพูดให้พ่อแม่เข้าใจ อย่าคิดว่าพ่อแม่จะเข้าใจเองได้ เพราะวัยและยุคสมัยต่างกัน

3. วัยรุ่นควรเข้าใจว่าถึงพ่อแม่จะจู้จี้ ซักไซ้เรื่องส่วนตัวมาก ก็เป็นเพราะความรักและความห่วงใย

4. หากวัยรุ่นมีเรื่องขัดแย้งกับพ่อแม่และแก้ไขไม่ได้ ไม่ควรใช้วิธีการแก้ไขที่ไม่เหมาะสม เช่น หนีออกจากบ้าน ดื่มสุรา ใช้ยาเสพติด แต่ควรหาเพื่อนหรือผู้ใหญ่ที่ไว้วางใจช่วยเหลือ หรือปรึกษาหาทางออก

ข้อแนะนำในการเลี้ยงดูลูกวัยรุ่น (อายุ 13-18 ปี)

หนังสือ สร้างสุขในบ้าน โดย กรมสุขภาพจิต กล่าวถึง การเลี้ยงดูลูกวัยรุ่นให้มีสุขภาพจิตดี สรุปความได้ดังนี้

1. ให้ความรัก ความสนใจ ใกล้ชิดกับลูก ฟังลูกให้มากขึ้นและพยายามหากิจกรรมทำกับลูกเสมอ เช่น ไปซื้อของด้วยกัน ไปเที่ยวด้วยกัน และชมเชยลูก เมื่อลูกคิดดี ทำดี

2. วัยรุ่นอยากรู้อยากลอง ทำให้บางครั้งทำสิ่งที่ผิดพลาด หรือแตกต่างจากสิ่งที่พ่อแม่คุ้นเคย พ่อแม่ไม่ควรแสดงความหวังดีหรือความรักด้วยการดุด่า เพราะวัยรุ่นเข้าใจว่าการดุด่าคือ การแสดงความเกลียดชัง แต่การเตือนและการให้อภัยคือ ความหวังดี

3. พูดคุยกับลูก ชักจูงให้ลูกรู้จักใช้ชีวิตอย่างฉลาด วางเป้าหมายชีวิตของตัวเอง ให้คิดถึงอนาคต อย่าคิดแต่ความสุขเฉพาะหน้า

4. สนับสนุนให้ลูกพัฒนาความสามารถส่วนตัว เช่น งานช่าง ไอที ดนตรี กีฬา เพื่อให้ลูกใช้เวลาให้เป็นประโยชน์ และมีความภาคภูมิใจในตนเอง

5. ยอมรับและชื่นชมในสิ่งที่ลูกมี ไม่คาดหวังในสิ่งที่เกินความสามารถของลูก

6. พ่อแม่ควรเป็นตัวอย่างที่ดีในการดำเนินชีวิต จะทำให้วัยรุ่นเชื่อถือไว้วางใจและปรึกษาหารือเมื่อมีปัญหา

การเปิดใจให้กว้าง ทำความเข้าใจ และให้อภัยอีกฝ่าย รวมถึงยอมรับความผิดพลาด ปรับปรุงตัว และไม่ทำผิดซ้ำ เป็นปัจจัยสำคัญที่จะช่วยป้องกันและแก้ไขเมื่อเกิดข้อขัดแย้งระหว่างสมาชิกในครอบครัว