“ท่อน้ำตาอุดตัน” เป็นโรคที่พบได้บ่อยในบ้านเรา โดยเฉพาะในเด็กทารก ซึ่งมักมีอาการเมื่ออายุประมาณ 1 เดือน เห็นเบบี๋มีอาการน้ำตาไหลตลอดเวลา ตาเฉอะแฉะตลอดทั้งวัน ทั้ง ๆ ที่ไม่ได้ร้องไห้ หัวอกคุณพ่อคุณแม่ก็ต้องกังวลเป็นธรรมดา เพื่อดูแลลูกรักอย่างถูกวิธี เรามาทำความรู้จัก “โรคท่อน้ำตาอุดตัน” นี้กันค่ะ
“ท่อน้ำตาอุดตัน”
หรือ “ท่อน้ำตาตัน” คือ ภาวะของท่อน้ำตาที่ตามปกติจะเปิดเข้าสู่โพรงจมูกนั้นไม่เปิด โดยมีพังผืดบาง ๆ มาขวางอยู่ ทำให้น้ำตาที่สร้างโดยต่อมน้ำตาเพื่อมาหล่อลื่นตานั้นเอ่อล้นออกมาบริเวณดวงตาของเด็ก และบางครั้งอาจมีขี้ตาด้วยเป็นครั้งคราว ภาวะดังกล่าวพบได้ค่อนข้างบ่อยในเด็กทารก มักเป็นกับตาเพียงข้างเดียว หรืออาจพบเป็นทั้งสองข้างก็ได้
ลักษณะอาการ “ท่อน้ำตาอุดตัน” ที่เด่นชัด ได้แก่ มีน้ำตาคลอในตาข้างที่อุดตันตลอดเวลา เหมือนคนร้องไห้ใหม่ ๆ บางรายมีการอักเสบ และจะมีขี้ตาแฉะร่วมด้วย โดยที่มีตาบวมแดงไม่มากนัก บางรายที่มีการสะสมของขี้ตา และเชื้อโรคมาก ๆ เข้าไป ในถุงน้ำตาก็อาจจะทำให้อักเสบเป็นฝีบริเวณถุงน้ำตาได้ นอกจากนี้เชื้อโรคอาจลุกลามต่อไปและเข้าไปในเยื่อบุตาและกระจกตา ทำให้เกิดเยื่อบุตาอักเสบและกระจกตาอักเสบได้
ในรายที่สงสัยว่าเป็นท่อน้ำตาอุดตัน คุณพ่อคุณแม่ควรพาเบบี๋มาพบแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัยว่าเป็นท่อน้ำตาอุดตันจริงหรือไม่ เบื้องต้นแพทย์จะสอนให้คุณแม่นวดตาตรงบริเวณถุงน้ำตาบ่อย ๆ ฉะนั้นคุณแม่จึงควรตัดเล็บให้สั้นเพื่อป้องกันไม่ให้เล็บจิกผิวอ่อนบางของลูกน้อย รวมถึงล้างมือให้สะอาดก่อนและหลังทำทุกครั้ง
นอกจากนี้แพทย์อาจให้ยาหยอดตาปฏิชีวนะร่วมด้วย (ให้หยอดในช่วงที่เด็กมีขี้ตามาก ๆ เพื่อป้องกันการอักเสบติดเชื้อของถุงน้ำตา) เบบี๋ส่วนใหญ่เด็กมักหายได้เองด้วยวิธีเหล่านี้ แต่หากอาการยังไม่ดีขึ้น แพทย์จะรักษาโดยการแยงท่อน้ำตา ซึ่งควรทำก่อนเด็กมีอายุครบ 1 ปี เพราะถ้าทิ้งไว้นานกว่านั้น กระดูกในโพรงจมูกก็จะแข็งตัวและหนาขึ้นเป็นกระดูกทึบ ทำให้ไม่สามารถแยงท่อน้ำตาทะลุกระดูกได้
โดยทั่วไปโรคนี้มักไม่มีภาวะแทรกซ้อนที่ร้ายแรง แต่คุณพ่อคุณแม่ก็ไม่ควรนิ่งนอนใจ ควรรีบพาเบบี๋ไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและหาทางแก้ไขก่อนจะสายเกินแก้
