ทุกสิ่งบนโลกใบนี้ต้องทำต้องใช้แต่พอดี น้อยเกินไปก็ไม่เป็นประโยชน์ มากเกินไปก็เกิดโทษได้ เช่นเดียวกับการใช้ฟลูออไรด์ที่มากเกินไปก็เป็นสาเหตุทำให้ ฟันตกกระ ได้ค่ะ
ฟลูออไรด์พบมากในกระดูกที่กำลังเจริญเติบโตและฟันที่กำลังก่อตัวของเด็ก โดยช่วยทำให้สารเคลือบฟันน้ำนม และฟันแท้แข็งขึ้นก่อนที่ฟันจะขึ้น และยังช่วยให้สารเคลือบฟันของฟันแท้ที่ขึ้นมาแล้วแข็งขึ้นอีกด้วย ฟลูออไรด์ที่ใช้เพื่อป้องกันฟันผุสามารถใช้ได้ 2 รูปแบบ คือ…
- ฟลูออไรด์ที่ใช้ในระบบทั่วร่างกายคือ การรับประทาน อาจจะโดยการเติมฟลูออไรด์ลงในน้ำหรืออาหาร เพื่อมุ่งหวังให้ฟลูออไรด์เข้าไปอยู่ในฟัน ขณะที่ฟันกำลังมีการเจริญเติบโต นั่นคือฟันที่ยังไม่ได้ขึ้นในช่องปากของเรานั่นเอง
- ฟลูออไรด์เฉพาะที่คือ การใช้ฟลูออไรด์ไปสัมผัสกับผิวฟันโดยตรง จึงใช้กับฟันที่ขึ้นมาในช่องปากของเราแล้ว เช่น การแปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ การใช้ยาบ้วนปากผสมฟลูออไรด์ การขัดฟันและเคลือบฟลูออไรด์โดยทันตแพทย์ เป็นต้น
ปัญหาของฟันจากการใช้ฟลูออไรด์
การเกิดฟันตกกระ
ฟันตกกระคือความผิดปกติที่เกิดขึ้นในชั้นเคลือบฟัน เกิดจากการได้รับฟลูออไรด์ปริมาณมากเกินไป ในช่วงระยะการพัฒนาของหน่อฟันที่เจริญเติบโตอยู่ในกระดูกขากรรไกร (ที่ยังอยู่ใต้เหงือก) ทำให้เกิดการสะสมของแร่ธาตุในชั้นผิวฟันมากกว่าปกติ ชั้นผิวฟันจึงมีองค์ประกอบที่ผิดปกติไป มีลักษณะตั้งแต่เป็นจุดสีขาวขุ่นๆ เหมือนสีชอล์ค สังเกตเห็นได้ยากง่ายแตกต่างกันไป หรือพบผิดปกติเล็กน้อยเป็นจุดขาวประปราย มีเส้นขาวบางๆ หรือเป็นหย่อมขาวๆ ใกล้กับปลายหน้าตัดของฟันหน้า หรือยอดแหลมของฟันหลังเหมือนหิมะปกคลุมยอดเขา ไปจนกระทั่งเป็นริ้วเป็นแถบเหลือง-น้ำตาล บางทีก็เป็นหลุมเป็นร่องบนผิวฟัน จนฟันขรุขระไปเลยก็มี
ฟันตกกระส่วนใหญ่จะพบในฟันแท้ เนื่องจากหน่อฟันน้ำนมสร้างขณะอยู่ในครรภ์มารดา จึงไม่มีโอกาสได้รับฟลูออไรด์เกินขนาด เพราะฟลูออไรด์ไม่สามารถซึมผ่านรกไปสู่ทารกในครรภ์ได้ ฟันที่จะตกกระจากฟลูออไรด์ได้ก็คือ ฟันที่กำลังสร้างอยู่ในกระดูกขากรรไกร ไม่ใช่ฟันที่ขึ้นมาในช่องปากแล้ว เราจะสังเกตเห็นว่าฟันตกกระตั้งแต่เริ่มงอกพ้นเหงือกออกมาเลย ไม่ใช่ว่าฟันขึ้นมานานแล้วเพิ่งเป็น นอกจากนี้การแปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ก็ไม่สามารถทำให้ฟันที่ขึ้นมาในช่องปากแล้ว ตกกระได้เช่นกัน
ช่วงอายุสำคัญที่ทำให้เด็กเสี่ยงฟันตกกระ ที่ฟันแท้ซี่หน้าบนคือช่วงอายุ 1-2 ขวบครึ่ง เพราะเป็นช่วงที่ฟันแท้ซี่หน้าบนกำลังสร้างอยู่ในกระดูกขากรรไกร นั่นเป็นเหตุผลที่เด็กอายุต่ำกว่า 3 ขวบ ควรใช้ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ในปริมาณน้อย แค่แตะๆ ที่ปลายขนแปรงก็พอ แต่ให้ใช้ในปริมาณน้อย ซึ่งขนาดที่ทันตแพทย์แนะนำนั้น คำนวณมาแล้วว่าปลอดภัยจากการเกิดฟันตกกระในฟันแท้ ถึงแม้ลูกจะกลืนไปบ้างก็ตาม เพราะจริงๆ แล้ว ฟลูออไรด์ก็ช่วยป้องกันให้ฟันของลูกน้อยไม่ผุง่ายค่ะ
ฟันแข็งและเปราะ
นอกจากนี้ยังมีอีกปัญหาหนึ่งที่ร้ายแรงกว่านั้น คือ ฟันแข็งและเปราะ เนื่องจากฟลูออไรด์ทำให้ฟันแข็งแรง เมื่อได้รับมากเกินไป จึงทำให้ฟันแข็งมากจนเปราะง่ายเหมือนกับแก้ว พบว่าผิวฟันของผู้ที่เป็นฟันตกกระเยอะๆ จะเป็นหลุมขรุขระ เพราะผิวฟันแตกหลุดร่อนไป แต่สิ่งที่น่ากลัวก็คือ ลักษณะเช่นนี้ไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะที่ฟันของเราเท่านั้น แต่เกิดขึ้นกับกระดูกในร่างกายของเราด้วย เพียงแต่เรามองไม่เห็น ในคนที่เป็นมากๆ จะมีผลกระทบต่อกระดูก เช่น กระดูกซี่โครง กระดูกเชิงกราน ข้อเข่า กระดูกขา ทำให้กระดูกหนา เปราะ หัก ตลอดจนขาโก่ง กระดูกผิดรูปร่าง จนถึงขั้นพิการเลยก็มี
ในประเทศไทยพบฟันตกกระได้ถึง 5.8% ซึ่งมักจะสัมพันธ์กับปริมาณฟลูออไรด์ในน้ำ ที่เอามาใช้รับประทาน แสดงให้เห็นว่า สาเหตุหลักมาจากการที่ร่างกายได้รับฟลูออไรด์มากเกินไป จากการรับประทานนั่นเอง
ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่ต้องระมัดระวังเรื่องของการใช้ฟลูออไรด์เสริมในรูปแบบต่างๆ ที่ต้องระวังมาก คือ การรับฟลูออไรด์เสริมแบบรับประทาน ได้แก่ ยาเม็ด ยาน้ำเสริมฟลูออไรด์ในเด็กเล็ก ต้องปรึกษาทันตแพทย์ให้ตรวจดูสภาพปากและฟันของน้องและซักประวัติก่อน อย่าไปซื้อหรือรับยาเม็ดฟลูออไรด์เสริมมา เพราะเด็กแต่ละคนก็มีลักษณะกระดูกและฟันที่แตกต่างกันไปค่ะ
