การตักบาตร ถวายภัตตาหาร รวมถึงการถวายสังฆทาน ถือเป็นการทำบุญที่ชาวไทยปฏิบัติมาเป็นเวลานาน บางส่วนเลือกใช้วิธีจัดเตรียมด้วยตัวเอง บางส่วนเลือกใช้วิธีซื้อที่จัดสำเร็จมาถวายพระ บางครั้งด้วยความที่ไม่ได้ใส่ใจเท่าที่ควร ทำให้อาจทำให้พระอาพาธหรือเกิดโรคภัยไข้เจ็บจากอาหารเหล่านี้ได้
สิ่งที่ผู้คนนิยมใส่บาตรส่วนใหญ่เป็นอาหารกระป๋องอาหารปรุงสำเร็จขนมหวาน หรือหากปรุงเองก็มักมองข้ามเรื่องคุณประโยชน์ที่ได้รับว่าเป็นเมนูที่ดีต่อสุขภาพของพระวงฆ์หรือไม่ บางเมนูมีไขมันมาก บางเมนูเป็นอาหารปรุงสำเร็จที่มีโซเดียมสูง รสหวานจัด เค็มจัด มันจัดความที่พระสงฆ์ไม่สามารถเลือกฉันอาหารได้ กอปรกับสถานภาพของพระภิกษุสงฆ์ไม่เอื้อต่อการออกกำลังกาย จึงเกิดภาวะเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่างๆ เช่น โรคไขมันในเลือดสูง เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคอ้วน
เคล็ดลับการเลือกภัตตาหารสำหรับถวายพระ
- ข้าว ควรเลือกที่มีกากใยสูง เช่น ข้าวกล้อง ข้าวซ้อมมือ หรือเป็นขนมปังทำจากแป้งไม่ขัดสี เพราะในข้าวที่ไม่ได้ผ่านการขัดสีจะมีประโยชน์มากกว่าข้าวขัดขาว ไม่ว่าจะเป็นเส้นใยอาหารและวิตามินต่างๆ
- เนื้อสัตว์ควรเลือกที่ไขมันต่ำ เช่น เนื้อไม่ติดมัน ปลา หลีกเลี่ยงหมูสามชั้น หนังหมู หรือหนังไก่ โดยปรุงรสไม่หวานจัด มันจัด และเค็มจัด เน้นการต้ม นึ่ง ย่าง ยำ อบ หรือทำเป็นน้ำพริก ใช้น้ำมัน หรือกะทิน้อย
- ผลไม้เลือกที่รสไม่หวานจัด เช่น กล้วย ฝรั่ง ส้ม แอปเปิล มะละกอ ควรเป็นผลไม้ตามฤดูกาลและมีความหลากหลาย ไม่ควรตักบาตรหรือถวายเพียงอย่างเดียวในปริมาณมากๆ เช่น ลำไย ทุเรียน เป็นต้น
- เครื่องดื่มน้ำตาลน้อย เช่น นมจืด นมถั่วเหลืองสูตรหวานน้อย น้ำสมุนไพรหวานน้อย น้ำดื่มสะอาด
ส่วนเคล็ดลับการเลือกซื้อสินค้าจัดชุดสังฆทาน หรือเลือกซื้อสังฆทานสำเร็จรูป ในส่วนของผลิตภัณฑ์อาหาร ควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่มีวันหมดอายุเหลืออยู่ไม่น้อยกว่า 6 เดือน อาหารกระป๋อง ต้องไม่บุบบี้หรือโป่งพอง หรือมีรอยรั่ว และไม่เป็นสนิม ไม่นำผลิตภัณฑ์อื่นๆ เช่น สบู่ แชมพู ผงซักฟอก น้ำยาล้างจาน ยากันยุง ผลิตภัณฑ์กำจัดแมลง เป็นต้น บรรจุปะปนกับผลิตภัณฑ์อาหาร หรือผลิตภัณฑ์ยา เพราะจะทำให้มีกลิ่น หรือเกิดการปนเปื้อนเข้าไปในผลิตภัณฑ์อาหาร ผลิตภัณฑ์ยา ทำให้เป็นอันตรายได้
สิ่งหนึ่งที่ไม่ควรนำมาถวายพระสงฆ์ ได้แก่ อาหารสำเร็จรูป เช่น บะหมี่กึ่งสำเร็จรูป โจ๊กสำเร็จรูป เพราะอาหารกึ่งสำเร็จรูปประเภทนี้มักจะมีโซเดียมปริมาณสูงซึ่งส่งผลต่อความดันโลหิตและไต