คุ้นเคยกันดีกับภาพ “หม้อหุงข้าวสำหรับลวกช้อนส้อม” ที่มีไว้ให้บริการตามโรงอาหารหรือศูนย์อาหารของสถานที่ต่างๆ อาทิ โรงเรียน โรงพยาบาล ห้างสรรพสินค้า หลายคนเห็นแล้วรู้สึกอุ่นใจว่าอาหารมื้อนี้ของเราคงจะสะอาดปราศจากเชื้อโรคที่มักมากับช้อนส้อม แต่คุณรู้หรือไม่ว่า ลวกช้อนป้องกันโรคอาหารเป็นพิษไม่ได้ ทั้งยังมีสิทธิได้เชื้อโรคเป็นของแถมอีกตะหาก

โรคอาหารเป็นพิษหมายถึงอาการป่วยที่เกิดจากการรับประทานอาหารหรือน้ำที่มีการปนเปื้อน มักพบในประชากรวัยทำงาน ซึ่งสาเหตุหลักเกิดจากการรับประทานอาหารหรือดื่มน้ำที่ไม่สะอาด โดยจะแสดงอาการ ได้แก่ อาการท้องร่วง คลื่นไส้และอาเจียนนอกจากความสะอาดของอาหารและภาชนะที่ใส่อาหารแล้ว ช้อนส้อม ก็เป็นสิ่งสำคัญที่จะต้องระวังเรื่องความสะอาด เพราะมีการปนเปื้อนของเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งก่อให้เกิดโรคในทางเดินอาหารได้

“การลวกช้อนส้อมในหม้อหุงข้าวที่มีน้ำร้อน” เป็นวิธีการป้องกันเชื้อโรคที่นิยมในโรงอาหารตามสถานที่สาธารณะของบ้านเรา คำถามที่ตามมาก็คือ วิธีนี้ได้ผลหรือไม่??

ที่มาภาพ

โดยปกติแล้วเชื้อโรคเหล่านี้จะโตและเพิ่มจำนวนได้ดีที่อุณหภูมิตั้งแต่ 4-45 องศาเซลเซียส แต่การลดปริมาณเชื้อจำเป็นจะต้องใช้ความร้อนอย่างน้อย 70 องศาเซลเซียสในระยะเวลาที่นานเพียงพอซึ่งหม้อลวกช้อนส้อมที่โรงอาหารส่วนใหญ่มักจะเปิดทิ้งไว้โดยไม่ได้คำนึงถึงอุณหภูมิ

จึงพบว่ามีเชื้อแบคทีเรียปะปนอยู่เป็นจำนวนมากกว่าเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนดแม้จะลวกช้อนแล้วก็ยังพบทั้งแบคทีเรียที่อาจทำให้เกิดโรคอาหารเป็นพิษได้อยู่และที่สำคัญหลังจากลวกช้อนแล้วยังพบเชื้อเป็นจำนวนมากกว่าก่อนลวกน้ำร้อนเสียอีก

นอกจากอุณหภูมิของน้ำแล้ว การลดปริมาณเชื้อโรคด้วยการลวกช้อนส้อมในหม้อน้ำร้อนอาจไม่ได้ผลเพราะปัจจัยอื่นๆ อาทิความสะอาดของหม้อความสะอาดของน้ำ ความถี่ในการเปลี่ยนถ่ายน้ำ และระยะเวลาในการลวก ดังนั้นคิดให้ดีก่อนการลวกช้อนส้อมเพราะคุณคงไม่อยากได้ของแถมเป็นเชื้อโรคหรอก