ปัจจุบันมีผู้ป่วยจำนวนมากที่มีโรคประจำตัว ซึ่งเป็นโรคเรื้อรังและต้องได้รับการรักษาอย่างต่อเนื่อง เช่น โรคเบาหวาน โรคหัวใจ โรคไต ซึ่งในผู้ป่วยบางรายจำเป็นต้องได้รับการรักษาทางทันตกรรม เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อนจากการทำฟันซึ่งอาจอันตรายถึงชีวิต การเตรียมความพร้อมก่อนการรักษาจึงเป็นสิ่งสำคัญ
ผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวและต้องเข้ารับการรักษาทางทันตกรรมแนะนำให้แจ้งให้ทันตแพทย์ที่ให้การรักษารับทราบถึงสภาวะโรคประจำตัวปัจจุบันของตนเอง ประวัติการเจ็บป่วยในอดีต รวมถึงประวัติการใช้ยาประจำตัว ที่ต้องรับประทานหรือใช้ฉีด พ่น มาด้วย เนื่องจากผู้ป่วยบางรายมักจะมียาที่แพทย์สั่งให้รับประทานเป็นประจำทุกวัน ซึ่งยาบางชนิดที่ผู้ป่วยได้รับอาจส่งผลข้างเคียง เช่น ปากแห้ง น้ำลายน้อย ทำให้เกิดฟันผุได้ง่าย
นอกจากนี้ การรักษาในบางครั้งทันตแพทย์อาจจ่ายยาบางชนิด ซึ่งหากไม่มีข้อมูลว่าผู้ป่วยได้รับยาใดบ้าง ยาที่จ่ายให้อาจไปส่งเสริมหรือลดประสิทธิภาพของยาที่ผู้ป่วยรับประทาน ทำให้มีผลกับโรคประจำตัวของผู้ป่วยได้ การให้ข้อมูลที่ครบถ้วน จะทำให้ทันตแพทย์สามารถวางแผนการรักษาและทำหัตถการได้อย่างปลอดภัย
ผู้ที่ต้องแจ้งข้อมูลก่อนเข้ารับการรักษาทันตกรรม แบ่งได้เป็น 3 กลุ่ม ดังนี้
กลุ่มที่ 1 เป็นกลุ่มโรคที่เลือดออกง่ายและหยุดไหลยาก เช่น โรคเกล็ดเลือดต่ำ โรคไต ผู้ที่มีประวัติใช้ยาละลายลิ่มเลือด
กลุ่มที่ 2 เป็นกลุ่มที่อาจแสดงอาการระหว่างทำฟัน เช่น โรคหัวใจอาจมีอาการเจ็บหน้าอก โรคหอบหืดอาจมีอาการหอบ
กลุ่มที่ 3 คือ โรคเบาหวานเพราะมีผลกระทบทำให้แผลหายยาก
ข้อแนะนำในการเตรียมตัวสำหรับผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัว โดย ทันตแพทย์หญิงสายทิพย์ ลีวรกานต์ ทันตแพทย์ชำนาญการพิเศษ ผู้เชี่ยวชาญสาขาศัลยศาสตร์ช่องปากและแม็กซิลโลเฟเชียล
1. ผู้ป่วยความดันโลหิตสูง : หากมียาที่แพทย์สั่งให้รับประทานในช่วงเช้า ควรรับประทานอาหารและยามาให้เรียบร้อยก่อนทำหัตถการ เพื่อช่วยควบคุมความดันโลหิตให้อยู่ในระดับที่ปลอดภัย เนื่องจากการทำหัตถการทางทันตกรรม ผู้ป่วยอาจเกิดความกังวลและความดันโลหิตอาจสูงขึ้น อาจมีผลทำให้หัตถการที่มีเลือดออกบางชนิด มีการไหลของเลือดมากขึ้นและควบคุมการหยุดของเลือดได้ยากขึ้น
2. ผู้ป่วยเบาหวาน : ในช่วงเช้าควรรับประทานอาหารและยามาก่อนทำหัตถการ เพื่อป้องกันการเกิดภาวะน้ำตาลในกระแสโลหิตต่ำ
3. ผู้ป่วยที่จำเป็นต้องล้างไต : ควรแจ้งวันที่ล้างไตให้ทันตแพทย์ทราบ เพื่อวางแผนการนัดหมาย ในการเข้ารับการรักษาทางทันตกรรมได้อย่างเหมาะสม
4. ผู้ป่วยที่รับประทานยาที่มีผลต่อเกล็ดเลือด หรือการแข็งตัวของเลือด : ต้องแจ้งทันตแพทย์ให้รับทราบ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการทำหัตถการที่ทำให้มีภาวะเลือดออก เช่น การถอนฟัน การฝังรากฟันเทียมหรือการผ่าตัดอื่น ๆ เป็นต้น เนื่องจากทันตแพทย์จะได้ส่งปรึกษาแพทย์ประจำตัวเพื่อเตรียมผู้ป่วย หรือเตรียมวัสดุที่ใช้ในการห้ามเลือดไว้ล่วงหน้าต่อไป
5. ผู้ป่วยที่เป็นโรคกระดูกพรุน : อาจจะมียารับประทานหรือได้รับเป็นยาฉีด ควรแจ้งทันตแพทย์ให้ทราบ เนื่องจากยาที่ได้รับอาจส่งผลต่อการเกิดภาวะกระดูกตายในบางกรณีได้
ทั้งนี้ เพื่อความปลอดภัยของผู้ป่วยและหลีกเลี่ยงการเกิดภาวะแทรกซ้อนเมื่อเข้ารับการรักษาทางทันตกรรม ผู้ป่วยควรให้ข้อมูลโรคประจำตัวและยาต่าง ๆ ที่ได้รับอย่างละเอียดกับทันตแพทย์
