บางครั้งอาการท้องอืดและมีลมในช่องท้องอาจไม่ได้เป็นเพราะคุณกินมากเกินไป หรือกินอาหารที่มีไขมันสูงหรอกนะ แต่สาเหตุหลักที่ค้นพบในงานวิจัยจาก International Journal of Clinical Practice กลับพบว่า
เกิดจากการกินอาหารกลุ่มคาร์โบไฮเดรตซึ่งมีการดูดซึมในลำไส้น้อยและมักอุดมไปด้วยน้ำตาลธรรมชาติสูง หรือ ในภาษาอังกฤษเรียกว่า ‘FODMAPs’
ผศ.ดร. Julia Greer แห่งคณะแพทย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัย Pittsburgh สหรัฐอเมริกา อธิบายว่า
อาหารในกลุ่ม FODMAPs นั้น จะถูกดูดซึมในลำไส้เล็กได้น้อย บางครั้งย่อยไม่หมดจนเกิดการหมักโดยชื้อจลินทรีย์ในทางเดินอาหาร ทำให้เกิดแก๊สขึ้นในลำไส้ใหญ่และส่งผลให้รู้สึกท้องอืด
ส่วนวิธีบรรเทาอาการ ดร. Greer แนะนำให้ดื่มน้ำเปล่าเพื่อช่วยขับแก๊ส แต่หากมีอาการแน่นท้องอยู่บ่อยๆ อาจต้องเลี่ยงอาหารบางชนิดที่ก่อให้เกิดอาการไม่สบายท้อง ซึ่งบางอย่างก็ไม่น่าเชื่อเลยว่าทำเราท้องอืดได้!
1. โยเกิร์ต
จริงอยู่ที่โยเกิร์ตนั้นมีเชื้อจุลินทรีย์ที่ดีต่อร่างกาย แต่โยเกิร์ตบางชนิดส่งผลเสียมากกว่าผลดี เพราะโยเกิร์ตคือผลิตภัณฑ์ที่ทำจากนม โดยจัดอยู่ในกลุ่มของนมเปรี้ยวที่ได้จากการหมัก และอุดมด้วยน้ำตาลแล็กโทส ทำให้เกิดการหมักอยู่ในลำไส้กลายเป็นฟองแก๊ส จึงรู้สึกเหมือนมีลมและปั่นป่วนอยู่ภายในท้อง
ดร. Greer แนะนำให้กินกรีนโยเกิร์ตรสธรรมชาติ ซึ่งมีน้ำตาลเพียง 12 กรัมและให้โปรตีนสูง ถือเป็นทางเลือกที่ดีกว่า ส่วนโยเกิร์ตที่ปราศจากไขมันหรือแบบไขมันต่ำอาจมีน้ำตาลสูงถึง 30 กรัม ซึ่งจะทำให้เกิดแก๊สในท้องมากยิ่งขึ้น
2. ผักตระกูลกะหล่ำปลี
เช่น กะหล่ำปลี, บร็อกโคลี่ และกะหล่ำดอก ซึ่งมีคาร์โบไฮเดรตประเภทที่เรียกว่า แรฟฟิโนส (Raffinose) เป็นน้ำตาลที่พบมากในธรรมชาติ ประกอบด้วย น้ำตาล 3 ชนิดคือ ฟรักโทส กลูโคส และกาแลกโทส ตามปกติแล้วร่างกายจะไม่สามารถย่อยน้ำตาลชนิดนี้ได้ในระบบทางเดินอาหารจนกว่าผักเหล่านี้จะถูกลำเลียงไปยังลำไส้ใหญ่ ซึ่งจะถูกย่อยให้เล็กลงจากแบคทีเรียที่อยู่ในนั้น
แต่กว่าจะย่อยได้หมด กากอาหารจากผักจะเกิดการหมักหมมจนกลายเป็นแก๊ส ดร.Greer จึงแนะนำวิธีที่จะช่วยให้ร่างกายย่อยผักกะหล่ำได้ง่ายขึ้น คือนำไปอบหรือย่างให้สุกก่อนกินนั่นเอง
3. ถั่ว
จัดเป็นคาร์โบไฮเดรตที่ย่อยให้เป็นน้ำตาลได้ยาก หรือพูดง่ายๆ คือเป็นเส้นใยอาหารที่ไม่สามรถย่อยได้ตามธรรมชาติ หรือไม่ถูกดูดซึมได้ในลำไส้เล็ก ส่งผลให้เกิดอาการท้องอืด โดยทั่วไปมักพบในประเภทถั่วเปลือกแข็งทั้งหลาย
สำหรับวิธีรับประทานถั่วอย่างมีความสุขนั้น ดร. Greer บอกให้นำถั่วเปลือกแข็งแช่น้ำไว้ค้างคืน ความชุ่มฉ่ำจากน้ำจะช่วยให้ถั่วอ่อนนิ่มและยับยั้งคาร์โบไฮเดรตได้บางส่วน ทำให้ลดอาการท้องอืดที่อาจเกิดขึ้นได้
4. หัวหอมใหญ่
ฟรุกแทน เป็นคาร์โบไฮเดรตชนิดหนึ่งที่พบในหัวหอมใหญ่ ซึ่งมักเป็นปัญหาต่อช่องท้องของเรา นื่องจากพืชผักตระกูลหอม ไม่ว่าจะเป็นต้นหอม หัวหอมแดง และหัวหอมใหญ่ มักดูดซึมในลำไส้ได้น้อย และเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดน้ำในลำไส้ ส่งผลให้เกิดแก๊สและท้องอืดตามมา
5. แตงโม
ผลไม้ที่ให้ความหวานตามธรรมชาติชนิดนี้ อุดมไปด้วยน้ำตาลฟรักโทสในระดับสูงมาก โดย ดร.Greer ระบุว่า ประมาณ 30-40% ของผู้ที่ไม่สามารถดูดซึมฟรักโทสได้อย่างเต็มที่นั้นจะนำไปสู่อาการท้องอืด บางครั้งอาจมีอาการท้องเสียร่วมด้วย
6. สารให้ความหวานสังเคราะห์
สารให้ความหวานอย่างซอร์บิทอลและไซลิทอลถือเป็นน้ำตาลแอลกอฮอล์ ที่ใช้แทนน้ำตาล ส่วนใหญ่ถูกใช้เป็นส่วนประกอบในหมากฝรั่ง ซึ่งน้ำตาลแอลกอฮอล์เหล่านี้จะมีการดูดซึมในลำไส้เล็กได้ค่อนข้างช้า จึงอาจเป็นสาเหตุให้เกิดแก๊ส ท้องอืด แน่นท้อง และอาจท้องเสีย
7. ธัญพืช
ไม่ว่าจะเป็นข้าวสาลี ข้าวบาร์เลย์ ข้าวไรย์และข้าวโพด ต่างก็มีส่วนประกอบของฟรุกแทน ซึ่งไม่สามารถย่อยได้เองตามธรรมชาติ และโดยเฉพาะสำหรับผู้ที่แพ้กลูเตน การกินธัญพืชเหล่านี้อาจเป็นสาเหตุให้เกิดการทำลายเยื่อบุของลำไส้เล็กและเกิดแก๊สขึ้นในท้อง บางคนอาจมีอาการท้องเสียหรือท้องผูกร่วมด้วย
แต่ถึงแม้จะไม่มีอาการแพ้กลูเตนเลยก็ตาม เส้นใยจากพืชที่ไม่ละลายน้ำชนดนี้จะถูกหมักโดยเชื้อจุลินทรีย์ในลำไส้ใหญ่ ซึ่งนำไปสู่การเกิดแก๊สเป็นจำนวนมหาศาลอยู่ดี
ครบถ้วนทั้ง 7 อย่าง รู้แล้วมาดามก็ขอให้เพื่อนๆ หลีกเลี่ยงอาหารเหล่านี้เมื่อพบว่าตัวเองรู้สึกเหมือนท้องอืด หรือคนที่ท้องอืดบ่อยๆ นะคะ
