โรคตับอักเสบเป็นอีกหนึ่งปัญหาสุขภาพระดับโลก มีผู้เสียชีวิตจากไวรัสตับอักเสบบีมากถึง 780,000 รายต่อปี สำหรับประเทศไทยพบผู้ป่วยไวรัสตับอักเสบมากขึ้น โดยเฉพาะไวรัสตับอักเสบชนิดบี และ ซี ที่มักมีการอักเสบของตับเรื้อรังจนอาจนำไปสู่การเกิดโรคตับแข็ง หรือมะเร็งตับได้!
“ตับอักเสบ”
เป็นภาวะที่เซลล์ตับถูกทำลาย เกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น การติดเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส และโปรโตชัว หรือสาเหตุอื่น ได้แก่ พิษสุรา ยาบางชนิด สารเคมี การที่เซลล์ตับถูกทำลายส่งผลให้การทำหน้าที่ของตับบกพร่อง ร่างกายทำงานผิดปกติ โดยสาเหตุของตับอักเสบที่พบบ่อย คือ การติดเชื้อไวรัส เช่น ไวรัสตับอักเสบชนิด เอ บี ซี ดี อี และ จี
ซึ่งแต่ละชนิดจะมีการติดต่อและแพร่เชื้อที่แตกต่างกัน เช่น ไวรัสตับอักเสบเอ และ อี สามารถแพร่เชื้อทางอาหาร น้ำดื่ม ผักผลไม้ สัตว์น้ำจากแหล่งน้ำที่ปนเปื้อนเชื้อ รวมถึงระบบสุขอนามัยที่ไม่ถูกสุขลักษณะ เช่น การขับถ่ายอุจจาระลงแหล่งน้ำลำคลอง
ไวรัสตับอักเสบบี ซี ดีและจี พบเชื้อในเลือด น้ำเหลือง สารคัดหลั่ง น้ำอสุจิ น้ำในช่องคลอด น้ำลาย น้ำตา น้ำนม ทำให้มีโอกาสแพร่เชื้อได้หลายทาง เช่น ทางเพศสัมพันธ์ ทางแม่สู่ลูก การสัก การเจาะหู เป็นต้น
“ไวรัสตับอักเสบบี”
เป็นไวรัสที่พบมากที่สุดทั่วโลก ผู้ติดเชื้อมักไม่แสดงอาการโดยเฉพาะในเด็ก ส่วนใหญ่หายได้เอง แต่ผู้ป่วยบางส่วนตับอักเสบเรื้อรัง เป็นพาหะของโรคในระยะยาว อาจมีภาวะตับแข็ง เป็นมะเร็งตับได้ ส่วน “ไวรัสตับอักเสบซี” โดยมากไม่พบการติดเชื้อแบบเฉียบพลัน ผู้ป่วยมักไม่รู้ตัวว่าติดเชื้อ เพราะไวรัสชนิดนี้มักไม่แสดงอาการ ทำให้มีการอักเสบของตับเรื้อรัง นำไปสู่ภาวะตับแข็ง และมะเร็งตับ
สำหรับอาการโรคตับอักเสบโดยทั่วไป ผู้ป่วยจะมีไข้ ปวดเมื่อยตามร่างกาย อ่อนเพลีย คลื่นไส้อาเจียน เบื่ออาหาร อาจมอาการท้องเสีย ต่อมาจะเริ่มมีอาการตัวเหลือง ตาเหลือง บางรายมีอาการปวดท้องที่ตำแหน่งชายโครงด้านขวา ปัสสาวะสีเข้ม อุจจาระสีซีด อาจมีอาการคัน ผื่นลมพิษร่วมด้วย
วิธีป้องกันโรคตับอักเสบเบื้องต้น
- รับประทานอาหารปรุงสุกใหม่ และครบ 5 หมู่ โดยเฉพาะผักและผลไม้ที่มีคุณสมบัติบำรุงตับ
- หลีกเลี่ยงอาหารสุกๆ ดิบๆ อาหารไขมันสูง
- ดื่มน้ำสะอาดโดยการต้มให้เดือดเป็นเวลา 20 นาที ก่อนบริโภค
- ควบคุมน้ำหนัก ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
- หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และบุหรี่
- ทำจิตใจให้ผ่อนคลาย ไม่เครียด พักผ่อนให้เพียงพอ
ทั้งนี้ปัจจุบันมีวัคซีนป้องกันการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ 2 ชนิด คือ ไวรัสตับอักเสบเอ และไวรัสตับอักเสบบี สามารถให้ได้ในผู้ที่ยังไม่เคยรับเชื้อมาก่อน
