เพราะโรคภัยไข้เจ็บที่เกิดขึ้นกับมนุษย์ที่อาศัยในโลกใบนี้มีสารพัดโรค ทั้งยังมีอาการที่หลากหลาย หนึ่งในโรคเกิดจากความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันที่มีอาการแสดงหลากหลายคล้ายโรคทางจิตเวชจนทำเอาผู้ประสบพบเจอเข้าใจผิดว่าผู้ป่วยมีอาการผีเข้า คือ “โรคสมองอักเสบจากภูมิคุ้มกัน anti-NMDAR”
โรคสมองอักเสบจากภูมิคุ้มกัน anti-NMDAR สาเหตุเกิดจากความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันต่อตัวรับชนิด NMDA (NMDA Receptor) โดย NMDA คือ สารสื่อประสาทในสมองของมนุษย์ ทำหน้าที่เกี่ยวกับการกระตุ้นระบบประสาท จะทำงานเมื่อมีการหลั่งสารเอ็นเอ็มดีเอจากในเซลล์สมอง จากนั้นสารเอ็นเอ็มดีเอจะจับกับตัวรับสารเอ็นเอ็มดีเอที่อยู่อีกเซลล์สมองหนึ่ง ทำให้ระบบการทำงานของสมองเป็นปกติ
ซึ่งภูมิคุ้มกันที่ผิดปกติอาจจะสร้างมาจากเนื้องอกรังไข่หรือเนื้องอกอัณฑะ หรืออาจจะเกิดขึ้นเองจากการติดเชื้อไวรัสในร่างกาย หรือบางครั้งอาจตรวจไม่พบสาเหตุ สามารถพบผู้ป่วยได้ทุกเพศและทุกช่วงอายุ แต่พบได้บ่อยในผู้ป่วยหญิงอายุน้อย โดยมากผู้ป่วยมักจะมีอาการไม่สบายแบบไม่จำเพาะ ตามมาด้วยความผิดปกติทางระบบประสาท
อาการของผู้ป่วยโรคสมองอักเสบจากภูมิคุ้มกัน anti-NMDAR ระยะแรกอาจจะมีอาการที่ไม่จำเพาะ เช่น ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตามร่างกาย มีไข้ต่ำ ๆ อ่อนเพลีย อาการคล้ายไข้หวัด ต่อมามีอาการทางระบบประสาท ที่ทำให้เข้าใจผิดว่าผู้ป่วยมีปัญหาสุขภาพจิต เช่น นอนไม่หลับ กระสับกระส่าย สับสน ก้าวร้าวหรือเซื่องซึม ประสาทหลอน หลงผิด หูแว่ว เป็นต้น
หากผู้ป่วยไม่ได้รับการตรวจรักษา ผู้ป่วยจะเริ่มมีอาการเคลื่อนไหวผิดปกติไม่สามารถควบคุมได้ เช่น เคี้ยวปาก แลบลิ้น ร่างกาย เคลื่อนไหวซ้ำ ๆ พูดซ้ำ ๆ มือและเท้าขยับไปมา แขนขากระตุกเป็นจังหวะ ๆ ร่วมกับมีอาการผิดปกติของระบบประสาทอัตโนมัติ เช่น ชีพจรผิดปกติ อุณหภูมิร่างกายสูงหรือต่ำผิดปกติ อัตราการเต้นของหัวใจสูง ความดันโลหิตสูงหรือต่ำผิดปกติ หากไม่ได้รับการรักษาผู้ป่วยจะเริ่มมีอาการชักเกร็ง ซึม ไม่รู้สึกตัว ไม่ตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้น และเสียชีวิตได้
ในส่วนของการวินิจฉัยโรคนั้น จะต้องทำการซักประวัติของผู้ป่วยอย่างละเอียดร่วมกับการตรวจร่างกายทางระบบประสาท และส่งตรวจเลือดร่วมกับน้ำหล่อเลี้ยงสมองร่วมไขสันหลังเพื่อหาเชื้อไวรัส และหาชนิดภูมิคุ้มกันที่ผิดปกติ ผู้ป่วยอาจได้รับการตรวจอื่น ๆ ตามอาการ เช่น การตรวจเอ็มอาร์ไอ การตรวจคลื่นไฟฟ้าสมอง
หลายเคสที่ผู้ป่วยได้รับการรักษาล่าช้า เนื่องจากผู้ป่วยมีอาการคล้ายคลึงโรคทางจิตเวช หรือญาติเข้าใจว่าเป็นเรื่องเหนือธรรมชาติ จึงละเลยการตรวจรักษาโดยแพทย์แผนปัจจุบันโดยเฉพาะแพทย์โรคทางสมองและระบบประสาท เมื่อได้รับการตรวจวินิจฉัยแล้วผู้ป่วยควรได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที เพื่อให้ผลการรักษาและการฟื้นฟูของร่างกายได้ผลดีมากที่สุด เพราะทุกวินาที มีค่าสำหรับโรคสมองและระบบประสาทไขสันหลัง
ฉะนั้น หากตนเองหรือคนใกล้ตัวมีอาการผิดปกติ อย่าเพิ่งไปคิดว่าเป็นเรื่องเหนือธรรมชาติ ลองเข้าไปให้แพทย์ตรวจวินิจฉัยก่อน อาจพบว่าอาการแปลกประหลาดที่ว่าเป็นเพียงอาการของโรคใดโรคหนึ่งที่สามารถรักษาได้
