ไข้ละอองฟางหรือไข้จาม (Hay Fever or Allergic Rhinitis) มีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า โรคเยื่อเมือกในช่องจมูกอักเสบเป็นโรคที่เกิดจากเยื่อเมือกบุภายในโพรงจมูกเกิดการแพ้ (การอักเสบชนิดไม่มีการติดเชื้อ) ต่อสารก่อภูมิแพ้
ซึ่งส่วนใหญ่คือ ละอองจากฟาง ละอองจากหญ้าแห้ง ละอองจากดอกหญ้า หรือละอองจากต้นหญ้า จึงทำให้ได้ชื่อว่า “ไข้ละอองฟาง” แต่เนื่องจากสารก่อภูมิแพ้ที่ทำให้เยื่อบุโพรงจมูกอักเสบลักษณะนี้มีหลากหลายชนิด ไม่จำกัดเฉพาะจากหญ้าดังกล่าว โรคนี้จึงมีชื่อเรียกอีกชื่อตามพยาธิสภาพที่เกิดขึ้นคือ โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ หรือโรคเยื่อบุโพรงจมูกอักเสบจากภูมิแพ้
สาเหตุของไข้ละอองฟางเกิดจากเยื่อเมือกบุโพรงจมูกเกิดการแพ้ (การอักเสบชนิดไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ) เมื่อสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้ (จากการหายใจเข้าไป) ส่งผลให้เยื่อเมือกเกิดการบวม แดง และหลั่งน้ำมูกมากขึ้น นอกจากนี้ อวัยวะอื่นที่สัมผ้สสารก่อภูมิแพ้นี้อาจเกิดการแพ้ ไปด้วยเช่น เยื่อบุตา (ตาบวม แดง น้ำตาไหล)
อาการที่พบได้ในโรคไข้ละอองฝางมีหลายอาการร่วมกัน และไม่จำเป็นต้องมีครบทุกอาการ ได้แก่จาม, คัน คัดจมูก, มีน้ำมูกใสๆ, คันตา, ตาแดง,ตาบวม, น้ำตาไหล, หูอื้อ, ปวดหู, มีไข้, ปวดศีรษะ, อ่อนเพลีย, ง่วงซึม, เหงื่อออกมากถ้าเป็นรุนแรง อาจมีอาการคล้ายโรคหืด หายใจลำบาก และอาจช็อกได้ นอกจากนั้น ไข้ละอองฟางยังทำให้อาการโรคหืดและโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังรุนแรงขึ้น
การดูแลตนเองเมื่อเป็นโรคไข้ละอองฟาง จะเช่นเดียวกับการป้องกันการเกิดอาการจากไข้ละอองฟาง ซึ่งที่สำคัญ ได้แก่, หลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้, รักษาความสะอาด บ้านเรือน เสื้อผ้า เครื่องใช้, อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ถูกสุขอนามัย, การเดินทางไปต่างถิ่น ควรต้องศึกษาก่อนล่วงหน้าถึงโอกาสมีสารก่อภูมิแพ้ เพื่อเตรียมป้องกันหรือหลีกเลี่ยงไม่ไป, หลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้นหรือสารก่อภูมิแพ้ต่างๆ และที่สำคัญคือ ปฏิบัติตามแพทย์คำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด
