ตลอดช่วงวัยชีวิตของมนุษย์ เกือบทุกคนต้องเคยประสบกับอาการท้องผูก ทั้งที่เป็นบ้างนาน ๆ ที ไปจนถึงได้รับความทุกข์ทรมานจากการขับถ่ายบ่อยครั้งหรือยาวนาน อย่างไรก็ตาม กว่าครึ่งของผู้ที่มีอาการท้องผูกสามารถกลับมาขับถ่ายได้เป็นปกติ เพียงแค่ปรับเปลี่ยนรูปแบบการใช้ชีวิตรวมถึงพฤติกรรมต่าง ๆ
ท้องผูก หมายถึง การที่ลำไส้ไม่สามารถขับถ่ายอุจจาระได้ง่ายและสม่ำเสมอ ร่วมกับก้อนอุจจาระมีลักษณะแข็งและยากต่อการขับถ่ายออกมา หรือก็คืออาการท้องผูกไม่ได้ขึ้นอยู่กับจำนวนครั้งหรือความสม่ำเสมอในการขับถ่าย เนื่องจากการขับถ่ายในแต่ละคนมีความแปรปรวนไม่เหมือนกัน ตราบใดที่สามารถถ่ายได้อย่างสบาย ๆ ไม่ต้องออกแรงเบ่งเยอะ อุจจาระมีลักษณะนิ่ม จับตัวเป็นก้อนดี แม้ 2-3 วันจะถ่ายสักครั้งก็ไม่ถือว่าผิดปกติ
5 ทริคปรับเปลี่ยนพฤติกรรม มีดังนี้
- กินอาหารที่มีกากใยหรือไฟเบอร์มากขึ้น เนื่องจากการกินอาหารที่มีปริมาณเส้นใยเพียงพอ (20-35 กรัมต่อวัน) จะช่วยให้อุจจาระมีขนาดใหญ่และนุ่ม รวมถึงช่วยกระตุ้นการเคลื่อนตัวภายในลำไส้ใหญ่ให้เร็วขึ้น อย่างไรก็ตามการกินเส้นใยอาหารปริมาณมากอาจทำให้มีอาการท้องอืดหรือมีแก๊สเยอะได้ในบางคน แนะนำให้เลือกเส้นใยอาหารประเภทที่ละลายได้ง่าย เช่น เส้นใยจากผัก ผลไม้ ข้าวโอ๊ต ซึ่งดีกว่าเส้นใยประเภทที่ไม่ละลาย เช่น เส้นใยจากเมล็ดธัญพืช
- กินอาหารเช้าทุกวัน เพราะอาหารเช้าช่วยให้กระเพาะอาหารขยายตัวแล้วไปกระตุ้นให้ลำไส้ใหญ่ทำงานเกิดเป็นความรู้สึกอยากถ่าย (ลำไส้จะเคลื่อนไหวมากภายหลังกินอาหาร โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังอาหารเช้า) ควรไปถ่ายอุจจาระเมื่อคุณรู้สึกอยากขับถ่ายครั้งแรกโดยไม่รั้งรอ เพราะความรู้สึกอยากถ่ายนั้นเกิดขึ้นเพียงประมาณ 2 นาทีเท่านั้น หากไม่มีการถ่าย ความรู้สึกอยากถ่ายจะหายไปและอุจจาระก็จะแข็งขึ้น ทำให้เกิดปัญหาท้องผูกตามมา นอกจากนี้ การดื่มเครื่องดื่มร้อน ๆ ในตอนเช้า เช่น น้ำชาหรือกาแฟ อาจช่วยกระตุ้นให้มีการบีบตัวของลำไส้และส่งเสริมการขับถ่ายอุจจาระ
- ดื่มน้ำให้มากพอ เนื่องจากการดื่มน้ำหรือของเหลวอื่น ๆ เช่น น้ำผัก น้ำผลไม้ ในปริมาณ 1.5 ถึง 2 ลิตรทุกวัน จะช่วยให้อุจจาระอ่อนนุ่มถ่ายง่าย รวมถึงช่วยป้องกันไม่ให้เกิดภาวะขาดน้ำและช่วยแก้ท้องผูก
- กินอาหารที่มีโปรไบโอติก โดยโปรไบโอติกคือจุลินทรีย์ตัวดีที่อาศัยอยู่ในกระเพาะอาหาร ช่วยย่อยเศษอาหาร และดูแลการขับถ่าย ซึ่งสามารถรับเพิ่มจากภายนอกได้ เช่น กิมจิ ผักดอง หรือถ้าต้องการความสะดวกและได้ผลดีแนะนำ Combif AR อาหารเสริมจุลินทรีย์สุขภาพโปรไบโอติก ช่วยปรับสมดุลจุลินทรีย์ชนิดดีในทางเดินอาหาร เสริมสร้างสุขภาพลำไส้ โดยเพิ่มปริมาณจุลินทรีย์ชนิดดีให้มีปริมาณมากพอ ช่วยให้ลำไส้กลับมาทำงานได้ปกติและดีขึ้น หมดปัญหาท้องอืด ท้องเฟ้อ ท้องผูก 1 แคปซูล ประกอบด้วย จุลินทรีย์ผง Bifidobacterium longum BB536 165 มก. และโปรตีนจากนม 72 มก.
- ออกกำลังกายและเคลื่อนไหวร่างกายอยู่เสมอ เพื่อกระตุ้นการทำงานของกระเพาะอาหารและกล้ามเนื้อหลัง ซึ่งจะช่วยให้ลำไส้เคลื่อนไหวดีขึ้น
สำหรับผู้ที่ยังมีปัญหาในช่วงแรกๆ แพทย์อาจให้ใช้ยาระบายช่วย เมื่อปรับพฤติกรรมได้แล้วจึงหยุดยา ทั้งนี้ การใช้ยาระบายควรใช้ตามแพทย์สั่งและใช้เท่าที่จำเป็น เพราะยาระบายอาจส่งผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ได้