ในทศวรรษที่ผ่านมา นักชีววิทยาได้คลี่คลายความซับซ้อนหลายประการของการเจริญเติบโตของเส้นผมและการสูญเสียเส้นผมในสภาพต่างๆ เช่น ศีรษะล้านแบบและผมร่วงเป็นหย่อม มีการสำรวจการค้นพบล่าสุดและการรักษา และถามผู้เชี่ยวชาญว่าสามารถป้องกันผมร่วงตั้งแต่แรกได้หรือไม่ 

เป็นเรื่องปกติอย่างยิ่งที่คนเราจะผมร่วงระหว่าง 50 ถึง 100 เส้นทุกวัน ตามรายงานของ American Academy of Dermatology Association อย่างไรก็ตาม ผมร่วงมากเกินไปที่ทำให้ผมบางลงเรื่อยๆ หัวล้านเป็นหย่อมๆ หรือแม้แต่ผมร่วงทั้งหมดอาจเป็นเรื่องที่น่าวิตกมาก ผมร่วงมีหลายสาเหตุ เหล่านี้รวมถึง

– ปัจจัยที่ทำให้เกิดความเครียด เช่น การเจ็บป่วยเป็นเวลานาน การตกงาน หรือการสูญเสีย ผมร่วงชนิดนี้เรียกว่า telogen effluvium

– ยาบางชนิด รวมทั้งยาแก้ซึมเศร้า ยาเคมีบำบัด และยาอื่นๆ บางตัว

– ความเจ็บป่วย เช่น ความผิดปกติของต่อมไทรอยด์ ฮอร์โมนเพศไม่สมดุล หรือการขาดสารอาหารประเภทโปรตีน ธาตุเหล็ก สังกะสี หรือไบโอติน เป็นต้น

– ภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง ซึ่งอาจทำให้ผมร่วงเป็นหย่อมเล็กๆ บนหนังศีรษะ คิ้ว หรือขนตา ซึ่งเรียกว่าผมร่วงเป็นหย่อม

– ทรงผมที่รัดแน่นซึ่งทำให้รูขุมขนตึงหรือที่เรียกว่าผมร่วงจากบาดแผลหรือผมร่วง

–  การรวมกันของพันธุกรรม ฮอร์โมนเพศชาย และอายุที่เพิ่มขึ้น ที่เรียกว่าผมร่วงแบบแผนหรือผมร่วงแบบแอนโดรเจเนติกส์ สิ่งนี้สามารถส่งผลกระทบต่อทั้งชายและหญิง

 การเจริญเติบโตของเส้นผมนั้นซับซ้อน แต่ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา นักวิทยาศาสตร์ได้ก้าวไปสู่ความเข้าใจว่าปัจจัยต่างๆ ที่ระบุไว้ข้างต้นทำให้ผมร่วงได้อย่างไร พวกเขาหวังว่าเมื่อเวลาผ่านไปสิ่งนี้จะนำไปสู่การรักษาแบบใหม่ที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น 

โดยปกติแล้ววงจรการเจริญเติบโตในรูขุมขน รูขุมขนเป็นรูพรุนของผิวหนังที่มีลักษณะเป็นท่อซึ่งล้อมรอบแกนและรากของเส้นผม ผู้ใหญ่ที่มีสุขภาพแข็งแรงส่วนใหญ่มีเส้นผมประมาณ 80,000–120,000 เส้นบนหนังศีรษะ รูขุมขนแต่ละเส้นผ่านวัฏจักรการเติบโตซ้ำๆ ซึ่งประกอบด้วยสามระยะที่แตกต่างกัน ได้แก่ แอนาเจน แคทาเจน และเทโลเจน ในช่วง anagen ซึ่งมีอายุระหว่าง 2 – 7 ปี เส้นผมภายในรูขุมขนจะยาวขึ้นประมาณ 1 เซนติเมตรต่อเดือน จากนั้นจะเข้าสู่คาทาเจน ซึ่งเป็นช่วงเปลี่ยนผ่าน 2 สัปดาห์ในระหว่างที่ขนหลุดออกจากเลือดไปเลี้ยง และในระยะสุดท้าย ระยะไม่ใช้งาน หรือ telogen รูขุมขนจะหลุดร่วง จากนั้นอาจใช้เวลาถึง 4 เดือนก่อนที่รูขุมขนจะเริ่มงอกใหม่ สองถึง 3 เดือนหลังจากที่บุคคลประสบกับเหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจหรือความเครียด สามารถเกิดการหลุดร่วงได้ ซึ่งประเภทของผมร่วงที่รูขุมขนยังคงติดอยู่ในระยะที่ไม่ได้ใช้งานและมีการหลุดร่วงของเส้นผม

ความเครียดทำให้สูญเสียเส้นผมได้

เพราะความเครียดเรื้อรังสามารถทำให้รูขุมขนอยู่ในสภาพที่ไม่ได้ใช้งานนานขึ้น รูขุมขนเป็นหนึ่งในเนื้อเยื่อไม่กี่ส่วนในร่างกายที่สามารถสร้างตัวเองขึ้นใหม่ได้ด้วยเซลล์พิเศษที่เรียกว่าสเต็มเซลล์ของผู้ใหญ่ นักวิจัยจาก Harvard Department of Stem Cell and Regenerative Biology ในเมืองเคมบริดจ์ รัฐแมสซาชูเซตส์ ค้นพบว่าความเครียดเรื้อรังกดการทำงานของเซลล์เหล่านี้ โดยวิธีคือฮอร์โมนความเครียดที่เรียกว่าคอร์ติโคสเตอโรนซึ่งเทียบเท่ากับคอร์ติซอลในมนุษย์ทำให้เซลล์ต้นกำเนิดของรูขุมขนไม่ทำงาน พบว่าในกรณีที่ไม่มีคอร์ติโคสเตอโรนไหลเวียน เซลล์ต้นกำเนิดจะผ่านการสร้างใหม่หลายรอบในช่วงชีวิต ในทางตรงกันข้าม ระดับฮอร์โมนที่สูงซึ่งเป็นผลมาจากความเครียดเรื้อรัง ทำให้ไม่ได้ใช้งานนานขึ้นและนำไปสู่การสร้างรอบเส้นผมใหม่น้อยลง

อย่างไรก็ตาม แทนที่จะส่งผลโดยตรงต่อสเต็มเซลล์ คอร์ติโคสเตอโรนจะออกฤทธิ์กับกลุ่มเซลล์ใต้รูขุมขนที่เรียกว่า ตุ่มผิวหนัง (dermal papilla) ฮอร์โมนความเครียดจะป้องกันไม่ให้ตุ่มผิวหนังผลิตสัญญาณโมเลกุลที่เรียกว่า Gas6 ซึ่งปกติจะกระตุ้นเซลล์ต้นกำเนิดของรูขุมขน ภายใต้สภาวะปกติและความเครียด การเพิ่ม Gas6 ก็เพียงพอที่จะกระตุ้นเซลล์ต้นกำเนิดของรากผมที่อยู่ในช่วงพักและส่งเสริมการเจริญเติบโตของเส้นผม โดยในอนาคต ทางเดินของ Gas6 สามารถนำไปใช้ประโยชน์เพื่อศักยภาพในการกระตุ้นเซลล์ต้นกำเนิดเพื่อส่งเสริมการเจริญเติบโตของเส้นผมแต่ต้องมีการศึกษาเพิ่มเติม

การรักษาด้วยยาที่มีอยู่

ผมร่วงแบบ ผมร่วงแบบแผนหรือแบบแอนโดรเจเนติกส์มีผลถึงครึ่งหนึ่งของเพศชายและเพศหญิง ผู้ที่มีอาการดังกล่าวมีแนวโน้มที่จะตอบสนองต่อแอนโดรเจน (ฮอร์โมนเพศชาย) ในหนังศีรษะมากขึ้น การเปิดใช้งานตัวรับ androgen ในเซลล์ papilla ผิวหนังทำให้ระยะการเจริญเติบโต (anagen) ของรูขุมขนสั้นลง ในคนที่อ่อนแอต่ออาการผมร่วง การกระตุ้นตัวรับมากเกินไปจะลดขนาดรูขุมขนลงเรื่อยๆ ซึ่งส่งผลให้ขนสั้นและบางลง

ผู้ที่มีอาการดังกล่าวจะผลิตแอนโดรเจนที่เรียกว่าไดไฮโดรเทสโทสเตอโรน (DHT) มากขึ้น นอกจากนี้ยังมีตัวรับแอนโดรเจนมากขึ้นในหนังศีรษะ และเอนไซม์ ซึ่งจะแปลงฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนเป็น DHT ซึ่งมียาที่ลดระดับและยับยั้ง DHT นี้ แต่อาจจะไม่เกิดผลกับเพศหญิง ซึ่งผู้หญิงจะเป็นรูปแบบสามารถรับประทานยาที่เรียกว่าสไปโรโนแลคโตน ซึ่งเป็นสารยับยั้งการทำงานของแอนโดรเจน ซึ่งใช้กับหนังศีรษะโดยตรง ขยายหลอดเลือดฝอย สิ่งนี้อาจส่งเสริมการเจริญเติบโตของรูขุมขนโดยทำให้เลือด ออกซิเจน และสารอาหารไปถึงพวกมันมากขึ้น มันปลอดภัยสำหรับทั้งชายและหญิง

อาการผมร่วงเป็นหย่อม 

ผมร่วงเป็นหย่อม (alopecia areata) คือผมร่วงประเภทหนึ่งระบบภูมิคุ้มกันจะโจมตีรูขุมขนที่เรียกว่า  ยาที่เรียกว่า baricitinib ได้รับการอนุมัติสำหรับการรักษาโรคภูมิต้านตนเองอื่น ๆ โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ ทำงานโดยการยับยั้งการทำงานของเอ็นไซม์ ซึ่งอาจขัดขวางสัญญาณโมเลกุลบางอย่างที่ก่อให้เกิดโรคแพ้ภูมิตัวเอง อาศัยการปรึกษาผู้เชี่ยวชาญก่อนการใช้ยา

วิธีลดผมร่วง

ผมร่วงเป็นส่วนที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ของกระบวนการชราทั้งในผู้ชายและผู้หญิง อย่างไรก็ตาม มีวิธีการปกป้องรูขุมขนและชะลอการหลุดร่วงของเส้นผม ทันทีที่คุณสังเกตเห็นว่าผมร่วง ให้นัดพบแพทย์ เช่น แพทย์ผิวหนัง ยิ่งคุณปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเร็วเท่าไหร่ คุณก็อาจจะสามารถเริ่มรักษาได้อย่างรวดเร็วและลดการหลุดร่วงของเส้นผมเพิ่มเติมได้ดีขึ้น ถ้าผมเริ่มบาง แนะนำให้เลี่ยงใช้เครื่องมือร้อน ไดร์เป่า ผ้าขนหนูแห้ง และทรงผมที่รัดแน่น เช่น มวยผม
รวมทั้งมีการรักษาอื่นๆ ได้แก่ การรักษาด้วยเลเซอร์ระดับต่ำ หรือที่เรียกว่าการบำบัดด้วยแสงสีแดงหรือการรักษาด้วยเลเซอร์เย็น ฉายรังสีหนังศีรษะเพื่อส่งเสริมการไหลเวียนโลหิตและกระตุ้นการเจริญเติบโตของเส้นผม หรือแม้แต่การตรวจเลือดเพื่อตรวจหาการขาดอาหารอาจรวมถึงระดับเฟอร์ริตินและวิตามินดี พฤติกรรมสุขภาพที่ผู้ป่วยสามารถทำได้เอง ได้แก่ การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์และพยายามรักษาระดับความเครียดให้ต่ำ

การดูแลตนเอง 

1. เพื่อป้องกันผมร่วง คุณอาจจะเริ่มจากการการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตเพื่อลดความเครียดให้ค่อยๆ น้อยลง

2. การรับประทานอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการซึ่งประกอบด้วยโปรตีน ไขมัน วิตามินและแร่ธาตุบางชนิด 

3. ตัวช่วยหยุดผมร่วงเพิ่มเติม  ใช้แชมพูและครีมนวดผมสูตรบางเบา หรือ เอสเซนส์สำหรับแก้ปัญหาผมหลุดร่วงอย่าง Hirudoid Anti Hair Loss Essence ซึ่งมีทั้งสูตร Hirudoid Anti Hair Loss Essence Men และ Hirudoid Anti Hair Loss Essence Women ทั้งชายและหญิง มีส่วนประกอบสำคะฯจากหัวหอม, มะนาวเลมอน, สกัดจากเมล็ดโกโก้, สารสกัดจากเมล็ด huarana ที่เป็นนวัตกรรมล้วนมาจากสารสกัดจากธรรมชาติเพื่อบำรุงเส้นผม แก้ปัญหาผมบาง ผมร่วง และยังสามารถดูและหนังศรีษะให้แข็งแนง เสริมสร้างให้เกิดผมใหม่ที่มีวอลลุ่ม ใช้ได้ตั้งแต่เส้นผมและถึงหนังศีรษะ สามารถใช้ได้โดยไม่ต้องล้างออกทั้งเช้าและเย็นได้อย่างง่ายๆ ในรูปแบบของสเปรย์ แบบไม่ทำร้ายหนังศีรษะ 

4. หลีกเลี่ยงการทำให้ผมมีน้ำหนัก หลีกเลี่ยงทรงผมที่รัดแน่น

5. ลดและจำกัดการใช้ความร้อนที่สามารถทำลายเส้นผม ซึ่งอาจกระเทือนถึงรากผมได้