สุราเถื่อน มีหลายรูปแบบ ส่วนใหญ่เกิดจากการต้มและกลั่นสุราเองโดยที่ไม่มีมาตรฐาน พบได้บ่อยในยาดองเหล้า ซึ่งอาจมีการนําสารแปลกลอมมาผสม อาทิ แมงป่อง สารกําจัดวัชพืช เพื่ออ้างสรรพคุณต่างๆ นอกจากนี้ อาจพบการผสมเมทานอล เพื่อลดต้นทุน ที่น่ากลัวคือ การดื่มเมทานอลแอลกอฮอล์ อาจทำร้ายสุขภาพถึงขั้นเสียชีวิตได้
เมทิลแอลกอฮอล์ หรือ เมทานอล เป็นแอลกอฮอล์ที่ไม่มีสีและไม่มีกลิ่น นำมาใช้เป็นตัวทำละลายอินทรีย์ เป็นเชื้อเพลิง หรือเป็นสารตั้งต้นในการผลิตพลาสติก ยา และสารประกอบอินทรีย์อื่นๆ รวมถึงใช้ในอุตสาหกรรมหลากหลายประเภท เช่น ในการผลิตเชื้อเพลิง สี และสารเคมี อย่างไรก็ตาม เมทานอลไม่ใช่แอลกอฮอล์ที่สามารถบริโภคได้ และการกินเมทานอลซึ่งมักพบในสุราปลอม, เหล้าเถื่อน จะนำไปสู่ความเป็นพิษที่เป็นอันตรายสูญเสียดวงตา หรือแม้แต่ชีวิต
เมื่อเมทานอลเข้าสู่ร่างกาย มันจะถูกเมแทบอลิซึมในตับผ่านเอนไซม์ alcohol dehydrogenase เปลี่ยนเป็นฟอร์มัลดีไฮด์ (Formaldehyde) ซึ่งมีความเป็นพิษสูง และจากนั้นฟอร์มัลดีไฮด์จะถูกเปลี่ยนเป็นฟอร์มิกแอซิด (Formic acid) ฟอร์มิกแอซิดเป็นสารที่มีผลทำลายเซลล์ในระบบต่างๆ ของร่างกาย โดยเฉพาะระบบประสาทและระบบการหายใจ
อาการจากการดื่มเมทานอลแอลกอฮอล์แล้วเกิดพิษอาจใช้เวลา 1 ชั่วโมง ถึง 3 วัน อาการจะปรากฏ ซึ่งอาการที่พบได้บ่อยคือ อาการปวดหัว เวียนศีรษะ สับสน ตาพร่ามัว เห็นภาพซ้อน มีอาการตามองไม่เห็นหรือมองเห็นผิดปกติทั้งสองข้าง สูญเสียการมองเห็น อาจมีอาการชักเกร็งกระตุกทั้งตัว ซึม และในกรณีที่รุนแรงอาจถึงขั้นตาบอดถาวร หายใจลำบาก ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน ภาวะเลือดเป็นกรด (Metabolic acidosis) เป็นภาวะที่มีความเป็นกรดในเลือดสูงจากการสะสมของฟอร์มิกแอซิด ซึ่งอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ จะต้องได้รับการวินิจฉัยอย่างรวดเร็ว
โดยแพทย์จะพิจารณาจากประวัติการบริโภคสาร ประวัติอาการ การตรวจร่างกาย และการตรวจระดับเมทานอลและสารเมแทบอลิซึมในเลือด นอกจากนี้ การตรวจความเป็นกรด-ด่างในเลือด และการตรวจระดับเกลือแร่ในเลือดก็เป็นสิ่งสำคัญในการประเมินภาวะของผู้ป่วย การรักษาพิษจากเมทานอลเป็นกระบวนการที่ต้องทำโดยทันทีเพื่อลดความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นต่อระบบประสาทและระบบอื่น ๆ ของร่างกาย เช่น การให้ยาลดความเป็นพิษของเมทานอล การฟอกไต การให้กรดโฟลิค เป็นต้น
เนื่องจากอาการของผู้ป่วยอาจจะไม่จำเพาะเจาะจงมาก ดังนั้น ประวัติจากญาติหรือเพื่อนที่สามารถบอกเล่าพฤติกรรมการดื่ม หรือมีตัวอย่างของเครื่องดื่มมาด้วย จะช่วยให้นึกถึงภาวะนี้ได้รวดเร็วยิ่งขึ้น การรักษาที่รวดเร็ว จะช่วยลดภาวะความผิดปกติทางระบบประสาทและลดอัตราเสียชีวิตได้
ในส่วนของการป้องกันนั้น ทำได้โดยการเก็บสารเคมีที่มีเมทานอลในที่ที่ปลอดภัยและไม่สามารถเข้าถึงได้ง่าย ระมัดระวังในการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่ไม่มีฉลากหรือไม่ได้รับการรับรอง เพราะอาจมีการเจือปนเมทานอลโดยไม่ได้ตั้งใจ โดยสังเกตได้จากแสตมป์สรรพสามิตที่ขวด (สังเกตลักษณะขวด ต้องไม่มีการแยกบรรจุใหม่ ไม่มีการใช้ขวดเครื่องดื่มอื่นๆ มาบรรจุแทน และฉลากต้องชัดเจน) หากพบอาการผิดปกติหลังดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที เพราะการรักษาที่รวดเร็วและเหมาะสมสามารถลดความเสี่ยงภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงหรืออันตรายต่อการเสียชีวิต
หากไม่อยากเสี่ยงอันตรายจากเมทานอล ควรเลือกดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิดจากแหล่งผลิตที่น่าเชื่อถือ แต่ถ้าจะให้ดี ควรลด ละ เลิกการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ไปเลย จะปลอดภัยและดีต่อสุขภาพที่สุด
