ริ้วรอย (Wrinkles) คือ ปัญหาผิวอย่างหนึ่ง ที่ทำให้บริเวณผิวของเราเกิดรอยยับเป็นริ้ว เป็นเส้น เป็นร่องลึกลงไปในผิว

ริ้วรอยแห่งวัยเป็นสิ่งที่จะเกิดขึ้นตามธรรมชาติเมื่อเราอายุมากขึ้น แม้ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ แต่สามารถชะลอการเกิดริ้วรอยได้ ว่าแต่สาเหตุของการเกิดริ้วรอยคืออะไร? ป้องกันได้หรือไม่?

สาเหตุของริ้วรอยมีได้จากปัจจัย 5 ประการ ได้แก่

1. ริ้วรอยจากการทำงานของกล้ามเนื้อใบหน้า : การทำงานของกล้ามเนื้อบริเวณใบหน้าที่ควบคุมการแสดงออกของสีหน้า เช่น การยิ้ม การขมวดคิ้ว หากกล้ามเนื้อเหล่านี้มีการทำงานมากๆ เป็นระยะเวลานานๆ ก็จะก่อให้เกิดริ้วรอยที่บริเวณใบหน้าตามร่องของกล้ามเนื้อ อาทิ รอบตา หัวคิ้ว หน้าผาก ร่องแก้ม เมื่อเรายิ้มจนตาหยี เมื่ออายุมากขึ้นจะเห็นริ้วรอยเป็นจีบๆ ที่บริเวณรอบตา (รอยตีนกา) หรือถ้าใครเลิกคิ้วบ่อยๆ ก็จะมีริ้วรอยเป็นเส้นๆ ที่หน้าผาก

2. ความเสื่อมของเนื้อเยื่อเกี่ยวพันใต้ผิวหนัง : การเสื่อมของเนื้อเยื่อเกี่ยวพันใต้ผิวหนังพวกคอลลาเจน และอิลาสติน เป็นหนึ่งในปัจจัยที่ทำให้ผิวเกิดเป็นริ้วรอยขึ้น เนื้อเยื่อเกี่ยวพันเหล่านี้จะอยู่ที่ใต้ผิวหนังเป็นเวลาหลายสิบปีโดยไม่มีการทดแทนขึ้นมาใหม่ ริ้วรอยจะเกิดขึ้นตามธรรมชาติที่เกิดจากปัญหานี้ส่วนใหญ่จะเริ่มหลังอายุ 30 ปีเป็นต้นไป โดยผิวจะมีลักษณะฝ่อบางลง สูญเสียความยืดหยุ่น ทำให้เกิดเป็นร่องรอยตื้นๆ ที่จะหายไปเมื่อดึงให้ผิวหนังตึง

3. แรงโน้มถ่วง : ปัจจัยเสริมที่ทำให้ริ้วรอยผิวหนังเป็นมากขึ้นคือการดึงของแรงโน้มถ่วงของโลก เมื่อเนื้อเยื่อเกี่ยวพันใต้ผิวหนังเสื่อมไปร่วมกับผิวหน้าสูญเสียไขมันก็จะทำให้ไม่มีอะไรไปหนุนผิวหนัง ส่งผลให้เกิดอาการคล้อย มุมปากตก ตาเริ่มมีถุง ที่คอก็จะเกิดการหย่อนยานของผิวหนังที่คอ (เหนียงยาน) ที่แขนก็จะมีลักษณะห้อยเหมือนท้องแขนเป็นปีก

4. การสูญเสียไขมันที่ใบหน้า : เมื่ออายุมากขึ้นจะมีการสูญเสียไขมันที่ผิวหนังในบางบริเวณ แต่จะมีการสะสมของไขมันที่บริเวณอื่น บริเวณที่มีการสูญเสียไขมัน ได้แก่ ขมับ รอบตา รอบปาก หน้าผาก ส่วนการสะสมไขมันจะเกิดในบริเวณข้างแก้มและคอแทน ทำให้มีการตอบของขมับและหน้าผาก แต่จะมีการย้อยของแก้มและคาง เห็นร่องแก้มชัดเจนขึ้น

5. การสูญเสียมวลกระดูกกับกระดูกอ่อนที่บริเวณใบหน้า : การสูญเสียนี้จะพบมากที่สุดที่บริเวณกราม โหนกแก้ม และหน้าผาก การที่กระดูกกร่อนในบริเวณดังกล่าวจะเป็นตัวเสริมทำให้หน้าคล้อยมากขึ้น และจะไปลดเส้นบริเวณกรามต่อกับลำคอ ซึ่งเป็นลักษณะของคนอายุน้อย ทำให้ยิ่งดูแก่ลงไปอีก

ปัจจัยภายนอกอีกหลายอย่างเป็นตัวทำให้ริ้วรอยเป็นมากขึ้น เช่น แสงแดด โดยแสงแดดนับเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ริ้วรอยเกิดขึ้นมากกว่าที่ควรตามธรรมชาติ โดยมักจะเกิดเป็นร่องลึกๆ ได้ทุกที่ที่โดนแดด ต่างจากผิวเสื่อมตามวัยที่จะเป็นร่องตื้นๆ นอกจากนั้นผิวของคนที่โดนแดดมาเป็นเวลานานๆ จะพบร่วมกับสีผิวที่ผิดปกติ เช่น ฝ้า กระแดด สิวหัวดำ นอกจากนี้ มลภาวะต่างๆ ล้วนแต่มีผลกระทบต่อริ้วรอย ที่ชัดเจนที่สุดคือการสูบบุหรี่ ที่จะช่วยทำให้ผิวเสื่อมเกิดเร็วกว่าธรรมชาติ

จะทำอย่างไร? เพื่อป้องกันริ้วรอย

1. ลดปัจจัยที่ทำให้ริ้วรอยเป็นมากขึ้น อาทิ อย่าใช้กล้ามเนื้อใบหน้ามากเกินไป อย่าขมวดคิ้วตลอด หรือยิ้มจนตาหยี

2. การป้องกันริ้วรอยที่ได้ผลดีคือหลีกเลี่ยงแดดและใช้ครีมกันแดดตั้งแต่อายุยังน้อยๆ ผิวจะได้ไม่เสื่อมเร็วเกินธรรมชาติไป นอกจากนี้ การงดสูบบุหรี่รวมถึงหลีกเลี่ยงมลภาวะต่างๆ ก็จะช่วยลดการเสื่อมของผิวหนังได้อีกด้วย

3. การรักษาสุขภาพเป็นสิ่งสำคัญ สังเกตเห็นง่ายๆ ว่าวันไหนเที่ยวดึก นอนน้อย ดื่มหนัก ขาดน้ำ ใบหน้าจะดูโทรม รอบตาหมองคล้ำ ริ้วรอยชัดเจนยิ่งขึ้น ดังนั้น ถ้าอยากให้ผิวดูสดใส ลดริ้วรอย ต้องนอนหลับพักผ่อนและดื่มน้ำให้เพียงพอ ฯลฯ

4. น้ำหนักมีความสัมพันธ์กับริ้วรอย ถ้าผอมเกินไปจะดูโทรมก่อนวัย ดูมีริ้วรอย เนื่องจากไขมันใต้ผิวหนังบริเวณใบหน้าและลำคอจะหายไปตามธรรมชาติ ดังนั้น ต้องรักษาสมดุลน้ำหนักให้ดี การออกกำลังกายช่วยได้ กล่าวคือเมื่อสูญเสียมวลกล้ามเนื้อ ผิวจะดูหย่อนยาน เมื่อออกกำลังกายเพิ่มกล้ามเนื้อ รูปร่างจะกระชับ ได้สัดส่วน ส่วนที่หย่อนคล้อยจะดูตึงขึ้น

ริ้วรอยเป็นของธรรมชาติที่เกิดจากการเสื่อมของร่างกายหลายๆ ระบบ ร่วมกับการทำลายของผิวจากแสงแดดและมลภาวะ การหมั่นดูแลตัวเองและหลีกเลี่ยงปัจจัยที่จะทำให้ริ้วรอยเป็นมากขึ้น จะช่วยให้คุณดูสวยสมวัยหรืออ่อนกว่าวัยได้