ต้อหิน เป็นกลุ่มโรคที่มีการเสื่อมของขั้วประสาทตา ส่งผลให้เกิดการสูญเสียการมองเห็น และเป็นสาเหตุสำคัญของภาวะตาบอดที่เกิดขึ้นทั่วโลก ในส่วนของการรักษาต้อหินนั้นเป็นการรักษาแบบประคับประคองเพื่อให้ประสาทตาไม่ถูกทำลายมากขึ้นและเพื่อคงการมองเห็นที่มีอยู่ให้นานที่สุด โดยวิธีรักษายอดนิยม คือ การรักษาด้วยยา
สิ่งสำคัญต่อการรักษาผู้ป่วยต้อหินคือ การหยอดตาที่ถูกต้องสม่ำเสมอและอยู่ในความดูแลของจักษุแพทย์ จุดมุ่งหมายในการดูแลผู้ป่วยโรคต้อหินคือการพยายามรักษาระดับการมองเห็นและความดันตาของผู้ป่วยให้อยู่ในระดับคงที่ให้นานที่สุด เพียงพอให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีในทุกวัน เพื่อให้ผู้ป่วยใช้ยาอย่างปลอดภัยจำเป็นต้องเข้าใจวิธีการใช้และการเก็บรักษายาอย่างถูกวิธี การใช้ยาให้มีประสิทธิภาพและปลอดภัยเป็นหัวใจของการรักษาโรค ซึ่งต้องอาศัยความรู้ ความเข้าใจ ความร่วมมือระหว่างผู้ป่วย แพทย์ พยาบาล และเภสัชกร ดังนั้นเราควรรู้ถึงวิธีการปฏิบัติเพื่อลดความเสี่ยงและมุ่งหวังประโยชน์สูงสุดจากการใช้ยาอย่างถูกต้อง
การรักษาผู้ป่วยต้อหิน ต้องรักษาและดูแลไปตลอดชีวิต แพทย์จะอธิบายความสำคัญและความจำเป็นในการรักษา โดยมากผู้ป่วยส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ จึงมักมีปัญหาเรื่องการหยอดยา เช่น ลืมหยอดยา หรือหยอดยาไม่เข้าตา มียาหลายตัวจำสับสน จำสลับทำให้หยอดยาไม่ครบ ไม่เข้าใจวิธีการหยอดยาที่ถูกต้อง เก็บยาผิดวิธี หรืออาจมีโรคทางกายร่วมด้วยเช่น โรคพาร์คินสัน โรคข้อรูมาทอยด์ จึงอาจต้องขอความร่วมมือจากญาติที่ดูแลผู้ป่วยช่วยกันใส่ใจมากขึ้น ทำความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้ยา และฟังคำแนะนำจากแพทย์อย่างตั้งใจเพื่อที่ผู้ป่วยได้รับความเข้าใจและปฏิบัติได้อย่างถูกวิธี
ผู้ป่วยโรคต้อหินส่วนใหญ่จะประสบปัญหาเกี่ยวกับการใช้ยาหยอดตาที่ผิดวิธี หรือลืมหยอดยาจึงทำให้ผลการรักษาด้อยลง แนะนำเพิ่มเติมเกี่ยวกับการหยอดตารักษาโรคต้อหินอย่างถูกวิธีคือ
1. ก่อนสัมผัสบริเวณรอบดวงตา ล้างมือให้สะอาด และเช็ดมือให้แห้งทุกครั้ง
2. อยู่ในท่านั่งหรือท่ายืนที่ถนัด
3. เปิดจุกขวดยา ระวังอย่าให้นิ้วมือสัมผัสปลายจุกขวด
4. ใช้นิ้วมือข้างหนึ่งดึง หนังตาล่างลงให้เป็นกระพุ้งจากนั้นแหงนหน้าขึ้น
5. ใช้มือข้างที่ถนัดถือขวดยาหยอดตา วางมือข้างที่ถือขวดยาบนมือที่เปิดตา เพื่อกะตำแหน่งของกระพุ้งตาด้านล่างได้อย่างถูกต้อง
6. เหลือบตาขึ้นด้านบน แล้วบีบยาหนึ่งหยดเบาๆ ลงที่กระพุ้งตาด้านล่าง ระวังอย่าให้ปลายจุกขวดยาสัมผัสที่ขนตา หรือส่วนอื่นของเปลือกตา
7. การหยดยาเพียงหนึ่งหยดนั้นเพียงพอแล้ว การหยอดตามากกว่าหนึ่งหยดไม่มีประโยชน์เพิ่มขึ้นและเป็นการสิ้นเปลือง
8. หลับตาประมาณ 2-3 นาที เพื่อให้ยาออกฤทธิ์ได้ดีขึ้น
ข้อควรระวัง หากมียาเกิน 2 ชนิด หลังหยอดยาชนิดแรกให้เว้นระยะประมาณ 5-10 นาที จึงจะหยอดชนิดที่ 2 เพราะหากหยอดยาพร้อมกันจะทำให้ฤทธิ์ยาเจือจางและหลังจากเปิดขวดยาใช้แล้วจะมีอายุการใช้งานประมาณ 1 เดือน ไม่ควรเปิดขวดยาทิ้งไว้ ควรปิดทันทีและไม่ควรวางขวดยาในที่ๆ มีแสงแดดหรือที่อากาศร้อนจะทำให้ยาหยอดเสื่อมฤทธิ์เร็วขึ้น หากมีข้อสงสัยเรื่องการใช้ยาควรปรึกษาเภสัชกรห้องยาโดยตรง
ปัจจุบันยาหยอดตาสำหรับรักษาต้อหินมีหลายชนิด ต่างกันที่กลไกการออกฤทธิ์ ประสิทธิภาพ และอาการข้างเคียง ผู้ป่วยและญาติผู้ดูแลต้องใส่ใจและใช้ยาอย่างถูกวิธี เพื่อความปลอดภัยและประสิทธิภาพสูงสุดในการรักษาโรค
