ในประเทศไทยยังคงมีผู้เป็นเบาหวานรายใหม่เพิ่มขึ้นปีละไม่ต่ำกว่า 3 แสนราย และมีผู้ที่เป็นเบาหวาน 5 คนใน 11 คน ที่ไม่ได้รับการวินิจฉัย เนื่องจากไม่ตระหนักถึงอาการและความเสี่ยง ทำให้ตรวจคัดกรองล่าช้า ซึ่งหากไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม อาจส่งผลให้เกิดโรคแทรกซ้อนต่าง ๆ ได้
โรคเบาหวาน เป็นโรคเรื้อรังที่เกิดจากความผิดปกติในการผลิตหรือตอบสนองต่อฮอร์โมนอินซูลินของร่างกาย ทำให้ไม่สามารถนำน้ำตาลไปใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพและมีระดับน้ำตาลในเลือดสูง ซึ่งการเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดสูงเป็นระยะเวลานาน ส่งผลให้อวัยวะเสื่อมสมรรถภาพ และทำงานล้มเหลว เป็นเหตุให้เกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น ตาสูญเสียการมองเห็น ไตวายเรื้อรัง หัวใจขาดเลือด อัมพฤกษ์ อัมพาต รวมถึงเป็นแผลหายยาก บางรายอาจจำเป็นต้องตัดขาในที่สุด
การป้องกันภาวะแทรกซ้อนสำหรับผู้ป่วยเบาหวานทำได้โดยการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้ดี พบแพทย์อย่างสม่ำเสมอ รับประทานยาตามแพทย์สั่ง หากมีอาการผิดปกติให้แจ้งแพทย์ที่รักษา ห้ามปรับยาเอง นอกจากนี้ ควรออกกำลังกายสม่ำเสมอ หมั่นตรวจเท้าด้วยตัวเอง หากเป็นแผลควรรีบไปพบแพทย์ ไม่ดื่มสุรา ไม่สูบบุหรี่
เคล็ดลับสุขภาพดี ลดความเสี่ยงโรคเบาหวาน
1. รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ มีความหลากหลาย ในปริมาณที่เหมาะสม และรับประทานให้ตรงเวลา เน้นผัก ผลไม้ และธัญพืชต่าง ๆ ลดอาหารประเภทหวาน มัน เค็ม เพื่อรักษาสมดุลของระดับน้ำตาลและให้การทำงานของฮอร์โมนอินซูลินทำงานอย่างเป็นระบบ ส่งผลให้ทุกส่วนในร่างกายมีความแข็งแรงสมบูรณ์มากขึ้น จึงลดความเสี่ยงเบาหวานได้
2. ควรออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ อย่างน้อย 30 นาที สัปดาห์ละ 3-5 ครั้ง รวมถึงไม่ควรนั่งอยู่เฉย ๆ หรือนอนเล่นพักผ่อนเกิน 90 นาที หากเกินควรลุกขึ้นเปลี่ยนอิริยาบถ เนื่องจากเบาหวานเกิดจากการมีระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงเกินไป การออกกำลังกายจะทำให้ร่างกายดึงน้ำตาลมาใช้เป็นพลังงานมากขึ้น จึงช่วยลดปริมาณน้ำตาลในเลือดได้
3. นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ 7-8 ชั่วโมงต่อวัน ทำจิตใจให้แจ่มใส ห่างไกลความเครียด เนื่องจากการนอนดึก พักผ่อนน้อย รวมถึงความเครียด ปัจจัยเหล่านี้ทำให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอล ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่กระตุ้นให้ร่างกายปล่อยน้ำตาลออกมา เมื่อเครียดบ่อย ๆ ก็จะทำให้น้ำตาลในเลือดสูง ซึ่งเป็นสาเหตุของเบาหวาน
4. ไม่สูบบุหรี่และไม่ดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ เนื่องจากแอลกอฮอล์เป็นสาเหตุที่ทำให้น้ำตาลในเลือดสูง
5. ควรตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อเช็กระดับน้ำตาลและความแข็งแรงของร่างกายด้านอื่น ๆ เพื่อรับมือกับอาการหรือโรคที่อาจจะเกิดขึ้น ทั้งนี้ หากมีประวัติเบาหวานในครอบครัว ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจคัดกรองเบาหวานให้เร็วขึ้น
6. รักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน พยายามควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ ไม่อ้วนเกินไป หรือผอมเกินไป หมั่นสังเกตอยู่เสมอว่าน้ำหนักลด หรือเพิ่มแบบไม่มีสาเหตุหรือไม่ เนื่องจากอาจเป็นสัญญาณเตือนของโรคเบาหวาน
7. รับแสงแดดอ่อน ๆ ยามเช้าหรือเย็น เนื่องจากแสงแดดอ่อน ๆ ในยามเช้าและตอนเย็นนั้นอุดมไปด้วยวิตามินดี ที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย ทั้งยังช่วยป้องกันโรคเบาหวาน ช่วยให้ร่างกายสามารถดูดซึมแคลเซียม และฟอสฟอรัส ซึ่งจำเป็นสำหรับการสร้างกระดูก และยังช่วยเสริมการทำงานของกล้ามเนื้อ หัวใจ ปอด และสมอง
ทั้งนี้ เคล็ดลับสุขภาพดีข้างต้นนั้น ไม่เพียงแต่จะช่วยป้องกันโรคเบาหวานเท่านั้น ยังสามารถป้องกันการเกิดโรคเรื้อรังไม่ติดต่ออื่น ๆ ได้ด้วย
