เมื่ออายุมากขึ้นและเข้าสู่วัยกลางคน อวัยวะดวงตาส่วนที่เรียกว่า น้ำวุ้นลูกตา จะมีการเสื่อมตามอายุวัย สิ่งที่ตามมา คือ บางคนอาจจะมีอาการมองเห็นจุดดำหรือคราบดำ ๆ เหมือนคราบติดกระจก เห็นจุดดำหรือมีเงาดำลอยไปมา หรือหยากไย่เวลามองท้องฟ้า ซึ่งที่กล่าวมานี้เป็นอาการของ โรควุ้นตาเสื่อม

วุ้นตาเป็นสารใสคล้ายเจลบรรจุอยู่ภายในลูกตาส่วนหลัง ทำหน้าที่เป็นตัวกลางให้แสงผ่าน ให้สารอาหารแก่จอตาและผนังลูกตาชั้นในการมองเห็นจุดดำลอยไปมาหรือหยากไย่ลอยไปมา บ้างเห็นเป็นจุด เป็นเส้นคล้ายใยแมงมุมเคลื่อนไปมาเมื่อกลอกตา ส่วนใหญ่สาเหตุมักเกิดจากภาวะวุ้นตาเสื่อมหรือโรควุ้นตาเสื่อม (Vitreous Degeneration) ซึ่งเดิมวุ้นตามีลักษณะเหมือนเจลลี่แต่เมื่ออายุมากขึ้นภาวะวุ้นตาจะเป็นลักษณะของเหลวมากขึ้น จึงพบว่าเส้นใยในวุ้นตาเป็นเงากระทบบนจอตาซึ่งทำให้เห็นเป็นเงาจุดดำลอยไปมานั่นเอง

เมื่อเริ่มเข้าสู่วัยกลางคนวุ้นลูกตาจะเริ่มเสื่อมจับตัวกันเป็นก้อนเล็ก ๆ หรือเส้นเล็ก ๆ เป็นการเสื่อมไปตามธรรมชาติ บางทีจุดลอย เป็นเจลหรือเศษเซลล์ที่จับกันเป็นก้อนเล็กลอยอยู่ในวุ้นลูกตา โดยมากจุดดำลอยพบได้ในผู้ที่สายตาสั้นหรือเกิดกับผู้ที่ผ่าตัดตาหรือผู้ที่ฉายเลเซอร์ ซึ่งอาจจะรบกวนการมองเห็นหรือเวลาอ่านตัวหนังสือ แต่ไม่เป็นอันตราย อย่างไรก็ตาม สมองจะทำการปรับให้มองไม่เห็นจุดเงานี้ แม้จุดจะยังอยู่ อาจจะใช้วิธีกลอกตาไปมาจนกว่าจุดลอยจะลอยหลีกการบดบังการมองเห็นได้

ปัจจุบันมีผู้ป่วยมาพบจักษุแพทย์ด้วยโรควุ้นตาเสื่อมมากขึ้น อาการมองเห็นจุดดำลอยไปมา เหมือนหยากไย่ลอยไปมาเหมือนคราบที่ติดกระจก เห็นชัดเมื่อมองไปยังภาพที่มีสีสว่างมองไปที่พื้นผิวเรียบ ฝาผนังสีพื้น หรือท้องฟ้าหากตรวจพบอาการแทรกซ้อนเพิ่มขึ้น เช่น ประสาทตาฉีกขาด อาการคือ จะมองเห็นแสงแฟลช ไฟแว้บ ฟ้าแลบในที่มืด ไม่ว่าหลับตาหรือลืมตา ด้วยการดำเนินของโรควุ้นตาเสื่อมนี้จะดึงตัวและทำให้จอประสาทตาฉีกขาด อาจทำให้มีเลือดออกเป็นจุด มองเห็นเป็นจุดลอยบดบังสายตารอยขาดที่จอประสาทตานี้เป็นอันตรายและก่อให้เกิดจอประสาทตาลอกได้ในที่สุด

ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรควุ้นตาเสื่อม

– อายุที่เพิ่มมากขึ้น (เมื่ออายุมากขึ้น วุ้นตาเดิมที่มีลักษณะเป็นเจลลี่จะเปลี่ยนเป็นของเหลวมากขึ้น และนำมาซึ่งการลอกตัวหลุดจากชั้นจอตาด้านในเป็นเหตุให้เกิดอาการเห็นจุดดำลอย)

– ภาวะสายตาสั้น (ในคนที่สายตาสั้นจะเกิดการเสื่อมของวุ้นลูกตาได้เร็วกว่าคนทั่วไป อาจเกิดตั้งแต่อายุ 10 กว่าปีหรือ 20 กว่าปี ยิ่งสั้นมากก็ยิ่งมีความเสี่ยงมากขึ้น)

– อุบัติเหตุทางตา หรือภายหลังการผ่าตัดตา (การผ่าตัดตาหรือการฉีดยาเข้าวุ้นตาก็เป็นอีกสาเหตุซึ่งการฉีดยาเข้าวุ้นตาอาจทำให้มีฟองอากาศซึ่งเป็นสาเหตุเห็นจุดดำลอยไปมา แต่จะหายไปได้เองหรือการผ่าตัดจอตาโดยใส่น้ำมันหรือก๊าซกดทับจอตาจะทำให้เป็นจุดดำลอยไปมาได้)

– ภาวะอักเสบในวุ้นตาและจอตาด้านหลัง (เกิดจากหลายสาเหตุ เช่น การติดเชื้อ ภูมิคุ้มกันต่อตนเอง เลือดออกเข้าในวุ้นตา โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง เส้นเลือดดำอุดตันภายในตา จอตาฉีกขาด หรือจอตาลอก) 

ดังนั้น หากเริ่มมีอาการผิดปกติของการมองเห็นดังกล่าวข้างต้น ควรรีบพบจักษุแพทย์ตรวจหาสาเหตุและโรคร่วมอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อรับการรักษาอย่างถูกต้องเหมาะสมก่อนอาการจะลุกลามรุนแรงจนยากจะรักษา