โรคมะเร็งเต้านมพบมากเป็นอันดับ 1 ของมะเร็งในผู้หญิงไทย จากข้อมูลของสถาบันมะเร็งแห่งชาติ ระบุว่า มีผู้ป่วยเฉลี่ยรายใหม่ 18,000 คนต่อปี  หรือ 49 คนต่อวัน และมีผู้เสียชีวิตจากมะเร็งเต้านมราว 4,800 คน หรือคิดเป็น 13 คนต่อวัน หนึ่งในวิธีในการป้องกันมะเร็งเต้านม คือ การตรวจเต้านมด้วยตนเอง

กลุ่มเสี่ยงมะเร็งเต้านม ได้แก่ หญิงอายุ 40 ปีขึ้นไป, มีญาติพี่น้องเป็นมะเร็งเต้านม มะเร็งรังไข่, เคยเป็นมะเร็งเต้านมมาก่อน หรือเคยมีก้อนบริเวณเต้านม, มีประจำเดือนครั้งแรกก่อนอายุ 12 ปี, หมดประจำเดือนหลังอายุ 55 ปี, เคยรับการฉายรังสีบริเวณทรวงอกก่อนอายุ 30 ปี นอกจากนี้ยังมีพฤติกรรมเสี่ยงมะเร็งเต้านม ได้แก่ สูบบุหรี่หรือดื่มแอลกอฮอล์, กินอาหารไขมันสูง, ไม่ออกกำลังกาย, น้ำหนักตัวเกิน, ความเครียด, ได้รับฮอร์โมนหรือยาคุมกำเนิดเป็นระยะเวลานาน

การป้องกันมะเร็งเต้านมที่ดีที่สุด คือ ผู้หญิงที่มีอายุ 20 ปีขึ้นไปทุกคนควรตรวจเต้านมเป็นประจำทุกเดือน ซึ่งจะทำให้รู้ถึงสภาพที่เป็นปกติของเต้านม หากเกิดความผิดปกติของเต้านมจะสามารถพบได้ ตั้งแต่เนิ่น ๆ โดยการตรวจเต้านมทำได้ 2 วิธี คือ วิธีที่ 1 ดูด้วยตา คลำด้วยมือ และ วิธีที่ 2 การตรวจด้วยเครื่องเอกซเรย์เต้านม

วิธีที่ 1 ดูด้วยตา คลำด้วยมือ ซึ่งการคลำมี 3 แบบ จะเลือกใช้แบบใดก็ได้ แต่ต้องให้มั่นใจว่าครอบคลุมเนื้อเยื่อเต้านมทั้งหมด ทั้งขอบด้านล่างเสื้อชั้นใน บริเวณหัวนม บริเวณใต้รักแร้ และไหปลาร้า อย่ายกนิ้วขึ้นจากเต้านมขณะคลำ

การคลำแบบที่ 1 การคลำในแนวขึ้นลง จากบริเวณกระดูกไหปลาร้าจนถึงด้านล่างของทรวงอก โดยคลำจากใต้รักแร้  หรือตำแหน่งใต้แขนจนถึงฐานของเต้านม แล้วขยับนิ้วทั้งสามคลำในแนวขึ้นลง และสลับกันไปเรื่อย ๆ ให้ทั่วทั้งเต้านม  

การคลำแบบที่ 2 การคลำแบบแนวก้นหอย เริ่มคลำจากส่วนบนของเต้านมบริเวณลานหัวนมไปตามแนวก้นหอย จนกระทั่งถึงฐานเต้านม ครอบคลุมถึงบริเวณรักแร้ และไหปลาร้า

การคลำแบบที่ 3 การคลำแบบแนวรูปลิ่ม เริ่มคลำจากส่วนบนของเต้านมบริเวณลานหัวนมจนถึงฐานแล้วกลับขึ้นสู่ยอด อย่างนี้เรื่อย ๆ ให้ทั่วทั้งเต้านม ครอบคลุมถึงบริเวณรักแร้ และไหปลาร้า

นอกจากนี้ ควรคลำเต้านมให้ได้ 3 ระดับ ดังนี้ กดเบา ให้รู้สึกถึงบริเวณใต้ผิวหนัง กดปานปลาง ให้รู้สึกถึงบริเวณกึ่งกลางเนื้อนม และกดหนัก ให้รู้สึกถึงเนื้อนมใกล้กระดูกอก เมื่อคลำพบก้อนที่โตระยะขนาด 2 – 5 เซนติเมตร อัตราการรอดชีวิตมีถึงร้อยละ 75 – 90 แต่หากคลำพบก้อนขนาด 5 เซนติเมตรขึ้นไป อัตราการรอดมีเพียงร้อยละ 15 – 30 เท่านั้น

วิธีที่ 2 การตรวจด้วยเครื่องเอกซเรย์เต้านม (Mammogram) สามารถพบก้อนได้ตั้งแต่ขนาด 2 – 3 มิลลิเมตรขึ้นไป โดย ระยะเริ่มต้น เป็นระยะที่มะเร็งยังไม่ลุกลามไปยังเนื้อเยื่อของเต้านม มีอัตรารอด 100%, ลุกลามไปยังเนื้อเยื่อของเต้านม มีอัตรารอด 100%, ขนาดไม่เกิน 2 เซนติเมตร มีอัตรารอด 98%, ขนาดระหว่าง 2 – 5 เซนติเมตร มีอัตรารอด 88%, ขนาดใหญ่มากกว่า 5 เซนติเมตร มีอัตรารอด 52% และ ระยะแพร่กระจายไปสู่อวัยวะอื่น มีอัตรารอด 16%

เพื่อสุขภาพที่ดีห่างไกลมะเร็งเต้านม คุณผู้หญิงทั้งหลายจึงควรหมั่นตรวจเช็คร่างกายตนเอง และพบแพทย์เพื่อตรวจคัดกรองมะเร็งอย่างสม่ำเสมอ พร้อมทั้งออกกำลังกายเป็นประจำ ลดอาหารที่มีไขมัน กินผักและผลไม้ให้มากขึ้น