คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ร่วมกับ ดีเคเอสเอช ประเทศไทย ผู้นำเข้าและจัดจำหน่ายสเปรย์สำหรับพ่นจมูก Aqua Maris จัดงานประชุมวิชาการออนไลน์ในหัวข้อ “The role of SEAWATER in Nasal Health” ผ่านทางระบบ Zoom Webinar เพื่อเผยแพร่ความรู้ในการใช้น้ำทะเล เพื่อประโยชน์ในการดูแลโพรงจมูก เมื่อวันที่ 14 พฤศจิกายน 2563 ที่ผ่านมา โดยได้รับเกียรติจาก รศ.พญ.พรรณทิพา ฉัตรชาตรี หน่วยภูมิแพ้และภูมิคุ้มกัน ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย เป็นผู้บรรบายให้ความรู้ในครั้งนี้

การใช้ชีวิตในปัจจุบัน มีปัจจัยเสี่ยงหลายอย่างที่ทำให้อาการภูมิแพ้นั้นกำเริบได้ ทั้งการไปอยู่ในสถานที่ที่แออัด ฝุ่นควัน มลภาวะ ฝุ่นPM2.5 ละอองเกรสร หรือแม้แต่สเปรย์ปรับอากาศที่มีกลิ่นแรงเกินไป ก็สามารถทำให้อาการของภูมิแพ้กำเริบได้ง่าย ดังนั้นเราจึงควรทำความสะอาดจมูกโดยการล้างจมูกทุกวัน เพื่อเป็นการทำความสะอาดเอาสิ่งสกปรกหรือก้อนน้ำมูกที่ติดอยู่ในโพรงจมูกออก ซึ่งจะช่วยให้การทำงานของขนพัดโบกในโพรงจมูกทำงานได้ดีขึ้น

และเมื่อพูดถึงการล้างจมูก คุณหมอหรือเภสัชกรมักจะนำให้ใช้น้ำเกลือหรือน้ำทะเลธรรมชาติล้างจมูก แล้วทราบหรือไม่ว่า ผลิตภัณฑ์น้ำทะเลธรรมชาติ แตกต่างจากน้ำเกลือล้างจมูกทั่วไปอย่างไร?

ทั่วไปน้ำเกลือนั้นมีโซเดียมและคลอไรด์เป็นส่วนประกอบ ในขณะที่น้ำทะเลธรรมชาตินั้นจะมีโพแทสเซียม แม็กนีเซียม และแคลเซียมเพิ่มเข้ามา ทำให้น้ำทะเลมีแร่ธาตุและเกลือแร่ที่สมดุลกับน้ำในเซลล์ของร่างกายมากกว่าน้ำเกลือ แต่ไม่ได้หมายความว่าน้ำทะเลธรรมชาติทุกแหล่งจะสามารถนำมาใช้ได้ จะต้องเป็นแหล่งน้ำทะเลที่มีการคัดเลือกแล้วว่าสะอาดและมีแร่ธาตุต่างๆ อยู่มาก เช่น น้ำทะเลอเดรียตริก เป็นต้น

การใช้น้ำทะเลในการล้างจมูก สามารใช้ได้ในกรณีที่จมูกอักเสบจากภูมิแพ้ จมูกอักเสบเยื่อบุแห้ง จมูกอักเสบในหญิงมีครรภ์ หวัด ไซนัสอักเสบ

ในส่วนของคนที่เป็นภูมิแพ้นั้น นอกจากจะเลือกใช้น้ำทะเลที่เป็นมายด์ไฮเปอร์โทนิก (Mild hypertonic solution) ซึ่งมีความเข้มข้นใกล้เคียงกับน้ำในเซลล์และช่วยลดอาการบวมของโพรงจมูกอ่อนๆ ได้แล้ว ควรเลือกน้ำทะเลที่มี “เอคโตอิน” ผสมอยู่ด้วย ซึ่งส่วนประกอบดังกล่าวมีการศึกษามากมายยืนยันในแง่การช่วยปกป้องเยื่อบุโพรงจมูกจากสภาวะภายนอกต่างๆ เช่น ฝุ่นละออง สารก่อภูมิแพ้ และสารที่ก่อให้เกิดการระคายเคืองได้

แล้ว “เอคโตอิน” คืออะไร?

เอคโตอินนั้นเป็นโมเลกุลขนาดเล็ก (เป็นอนุพันธ์ของกรดอะมิโน) ที่สร้างด้วยสิ่งมีชีวิตตามธรรมชาติ มีความสามารถในการยึดจับกับโมเลกุลน้ำสูง ไม่ทำปฏิกิริยาเคมีกับเซลล์ในร่างกาย ไม่จับกับรีเซปเตอร์ในเซลล์มนุษย์ จึงทำให้เหมาะกับการนำมาใช้ประโยชน์เฉพาะที่

สำหรับกลไกการทำงานของ “เอคโตอิน” นั้น เจ้าเอคโตอินจะทำปฏิกิริยาทางกายภาพกับโมเลกุลน้ำ เกิดเป็นชั้นฟิล์มบางๆ เรียกว่า “เอคโตอิน ไฮโดร คอมเพล็กซ์ (Ectoin®-Hydro-Complex)” เคลือบบนเยื่อบุโพรงจมูก เปรียบเสมือนเกราะช่วยป้องกันไม่ให้สารก่อภูมิแพ้และสารที่ก่อให้เกิดการระคายเคืองต่าง ๆ เข้าไปสัมผัสกับเยื่อบุโพรงจมูกโดยตรงนั่นเอง

ทั้งนี้การเลือกใช้ผลิตภัณฑ์สำหรับดูแลโพรงจมูก ที่เปรียบเสมือนเครื่องฟอกอากาศชั้นแรกของร่างกายจึงเป็นสิ่งสำคัญ เราจึงควรพิจารณาทั้งในด้านชนิดของผลิตภัณฑ์ให้สอดคล้องกับข้อบ่งใช้ที่เราต้องการ เช่น สำหรับทำความสะอาด ให้ความชุ่มชื้น บรรเทาอาการคัดจมูก หรือป้องกันอาการกำเริบจากภูมิแพ้ เป็นต้น มีรูปแบบผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสม สะดวกสบายต่อการใช้งาน  มาจากแหล่งน้ำธรรมชาติที่มีมาตรฐานเป็นที่ยอมรับระดับสากลเพื่อให้ได้ประสิทธิภาพสูงสุดต่อโพรงจมูกของมนุษย์ยุคโควิดและPM2.5 อย่างพวกเรา