เพื่อนๆ เคยลองสังเกตตัวเองหรือเปล่าว่า… กลางคืนก็นอนหลับดีประมาณ 6-8 ชั่วโมงตามเกณฑ์ แต่ทำไมเช้าตื่นขึ้นมาถึงเพลียแบบดื้อๆ ? เล่นเอาทำงานไปหาวน้ำหูน้ำตาไหลไป หรือรู้สึกไม่สดชื่นเอาเสียเลย

งานนี้ต้องมีสาเหตุแน่นอน ส่วนจะคืออะไรตามมาดูกัน!

เข้าใจว่านอนเต็มที่แล้ว แต่อาจไม่ใช่

การที่เราเข้าใจกันว่าการนอนทั้งคืนคือ การนอนที่เต็มที่แล้ว แต่นั่นเป็นความเข้าใจผิดเพราะการนอนหลับจะแบ่งออกเป็น 3 ระยะได้แก่

• หลับตื้น
• หลับลึก
• REM (ช่วงที่เกิดการฝันขึ้น ชีพจรและการหายใจจะเร็วขึ้น)

ซึ่งความสำคัญของการนอนหลับลึกนี้สมองจะผลิตฮอร์โมนการเจริญเติบโตที่ช่วยเสริมสร้างกระดูก กล้ามเนื้อ กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน และสังเคราะห์โปรตีน หากเป็นแบบนี้เราก็จะรู้สึกสดชื่นและแข็งแรง แต่ทว่าการนอนหลับเป็นตายทันทีหลังจากที่หลับตาลงไม่ใช่เรื่องง่ายๆ

วงจร REM

ตามทฤษฎีการนอนจะมีวงจรเริ่มจากการหลับตื้น หลับลึก และกลับมาหลับตื้นระหว่างที่เข้าสู่วงจร REM จากนั้นก็จะผ่าน 3 ระยะนี้ไปอีกประมาณ 4-6 รอบ ก่อนที่จะตื่นขึ้นมา ดังนั้นเราจึงควรใช้เวลาหลับลึกประมาณหนึ่งในสี่ของคืนและอีกหนึ่งในสี่ในวงจร REM ซึ่งมันไม่ได้เป็นกันง่ายๆทุกคน ไม่ว่าจะเป็นความฝันที่มีโอกาสเกิดขึ้นในช่วง REM และมักก่อให้เกิดภาวะกล้ามเนื้ออัมพาตเกือบทั้งหมดขณะที่สมองกำลังเล่าเรื่องราวของมัน เนื่องจากวงจร REM จะเกิดขึ้นในช่วงครึ่งหลังของการนอนหลับและถูกรบกวนได้ง่าย ส่วนการนอนหลับลึกมักปรากฏในช่วงครึ่งแรกและรู้สึกตัวยากแม้รอบข้างจะมีเสียงดังรบกวน อย่างฝนฟ้าคะนองก็ตาม

ทางออกของความเพลีย

ด้วยเหตุนี้การนอนหลับในช่วงสองชั่วโมงแรกจะเป็นช่วงที่เราหลั่งฮอร์โมนการเจริญเติบโตมากที่สุด แต่ในความเป็นจริงร่างกายต้องการการนอนแบบนี้มากถึง 7-8 ชั่วโมง ซึ่งวิธีการช่วยไม่ใช่การกินยานอนหลับ เพราะถึงแม้ยานอนหลับอาจทำให้ง่วงนอนแต่ไม่ได้ช่วยเพิ่มระยะการนอนหลับลึก

อีกทั้งยาบางชนิดอย่างแวเลี่ยมยังส่งผลเสียต่อวงจรการนอนหลับทั้งหมดนี้ได้ ทางที่ดีควรเลือกวิธี อย่างการเปลี่ยนห้องนอนให้มืดสนิทไม่มีเสียงรบกวน หมั่นทำสมาธิ แช่เท้าในน้ำอุ่นๆก่อนนอน และออกกำลังกายเป็นประจำ อาจเป็นทางออกที่ดี

ลองปรับพฤติกรรมตามบทความต่างๆ นี้ดูเพื่อช่วยรักษาอาการเพลียในตอนเช้า หรือโรคนอนไม่หลับ

• นอนไม่หลับ ทำไง? ชวนเช็ค 7 ข้อทำคุณหลับไม่สนิท
• วิธีแก้ปัญหา “นอนไม่หลับ” เพื่อสุขภาพที่ดีทั้งกายและใจ
• Infographic: วิธีต่อสู้กับอาการนอนไม่หลับ
• 5 ข้อผ่อนคลายช่วงหน้าร้อนเจอปัญหานอนไม่หลับ
• 5 ท้าให้ลอง ทำแล้วปัญหา “นอนไม่หลับ” หายชัวร์!