การมี “พฤติกรรมเนือยนิ่ง” เป็นเวลานานย่อมส่งผลต่อการเจ็บป่วยและเสียชีวิตจากโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ซึ่งโดยหลักการคือ คนทั่วไปควรมีกิจกรรมทางกายระดับปานกลางถึงหนัก ประมาณ 150 นาทีต่อสัปดาห์
ปัญหาคือ ลักษณะงานของบางอาชีพเอื้อต่อการมีพฤติกรรมเนือยนิ่ง!
แต่ละอาชีพมีกิจกรรมทางกายแฝงอยู่ แต่จะหนักหรือเบาขึ้นกับกิจกรรมของอาชีพนั้นๆ ทำให้แต่ละอาชีพมีการใช้พลังงานและกล้ามเนื้อในการทำงานแตกต่างกัน ในที่นี้เราขอโฟกัสไปที่อาชีพใกล้ตัวอย่าง “พนักงานบริษัท-ผู้ทำงานขับรถ” โดยข้อมูลจากชุดคู่มือข้อแนะนำการส่งเสริมกิจกรรมทางกาย การลดพฤติกรรมเนือยนิ่ง และการนอนหลับ ระบุว่า ทั้งสองอาชีพมีการขยับร่างกายต่ำ ต่างจาก “ชาวนา-ชาวประมง” ที่เคลื่อนไหวร่างกายสูงกว่าข้อแนะนำ คือ 360 และ 480 นาทีต่อวัน (ค่ามาตรฐาน 150 นาทีต่อวัน)
“พนักงานบริษัท”
มักใช้เวลานั่งทำงานประมาณ 7 ชั่วโมงต่อวัน อาจมีอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อคอ ไล่ หลัง นิ้วล็อก จากท่านั่งใช้คอมพิวเตอร์ โดยพนักงานบริษัทมีการใช้พลังงานต่อวันจากการทำงานประมาณ 600 กิโลแคลอรี มีกิจกรรมทางกายระดับปานกลางในแต่ละวันผ่านรูปแบบการเดินสั้นๆ เช่น ไปขึ้นรถโดยสาร ถือว่าเป็นอาชีพที่มีกิจกรรมทางกายน้อย
ดังนั้น ระหว่างทำงานควรลุกยืนเดินทุก 2 ชั่วโมงให้ระบบเลือดไหลเวียนดี ยืดเหยียดกล้ามเนื้อ ลดการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อที่เกร็ง ส่วนช่วงเลิกงานควรมีการเคลื่อนไหวแบบแอโรบิกอย่างน้อย 10 นาที สะสมให้ได้ 30 นาทีต่อวัน เช่น เดิน วิ่ง ปั่นจักรยาน ขึ้นบันได ว่ายน้ำ หากไม่มีเวลาว่างให้เคลื่อนไหวจากการทำงานบ้านแทน นอกจากนี้ควรสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อด้วยการออกกำลังกาย
“ผู้ทำงานขับรถ”
จะอยู่ในท่านั่งเป็นเวลานาน ซึ่งมีผลเสียต่อสุขภาพในระยะยาว โดยรูปแบบการเคลื่อนไหวของร่างกายคือมีท่าทางที่ซ้ำๆ และอยู่ในพื้นที่จำกัด และต้องบังคับรถตลอดเวลา ทำให้ต้องเกร็งกล้ามเนื้อหลายส่วนคอ ลำตัว แขน ขา ทำให้มีอาการเมื่อยล้า ทั้งนี้ คนทำงานขับรถมีการใช้พลังงานจากการทำงานต่อวันคือ 500 กิโลแคลอรี โดยแทบไม่มีกิจกรรมระดับปานกลางถึงหนักเลย
หากจะเพิ่มกิจกรรมทางกายทำได้ใน 2 ช่วงคือ ระหว่างทำงาน ควรจอดรถหยุดพักทุก 2 ชั่วโมง ลุกขึ้นยืน เดิน เพิ่มการเผาผลาญ และยืดเหยียดกล้ามเนื้อ ส่วนช่วงเลิกงานควรทำกิจกรรมทางกายเพิ่มเติม คือ ออกกำลังกาย เล่นกีฬา สะสมให้ได้วันละ 30 นาที หากไม่สะดวกอาจใช้การทำความสะอาดรถเป็นตัวช่วย หรือทำงานบ้าน และอาจไปออกกำลังกายตามที่สาธารณะหรือฟิตเนสเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อด้วย
ไม่อยากเจ็บป่วยหรือเสียชีวิตจากโรคไม่ติดต่อเรื้อรังก็ต้องรีบขจัดพฤติกรรมเนือยนิ่งเป็นการด่วนนะคะ
