“สมองเสื่อม” เป็นภาวะที่การทำงานของสมองเสื่อมถอยลง ซึ่งกลุ่มเสี่ยง คือ ผู้สูงวัย เนื่องจากเมื่ออายุเพิ่มขึ้นการทำงานของสมองจะแย่ลงเรื่อยๆ จนมีผลกระทบต่อการดำรงชีวิตในที่สุดดังนั้น การป้องกันการเกิดภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุจึงมีความสำคัญ เพื่อให้ผู้สูงอายุมีสุขภาพที่ดีและพึ่งพาตนเองได้

จากการประมาณการของสถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล ในเดือนเมษายน 2560 พบว่า…

ประชากรไทยอายุ 60 ปีขึ้นไป มีจำนวน 11.2 ล้านคน (ร้อยละ 17) ซึ่งผลการสำรวจสุขภาพประชาชนโดยการตรวจร่างกายครั้งที่ 5 ปี 2557 โดยสำนักงานสำรวจสุขภาพประชาชนไทย

สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข พบว่า ผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไป มีความชุกของภาวะสมองเสื่อม ร้อยละ 8.1 พบในผู้ชายร้อยละ 6.8 และผู้หญิงร้อยละ 9.2 และเมื่ออายุเพิ่มมากขึ้น ความชุกของภาวะสมองเสื่อมก็เพิ่มมากขึ้นด้วย

4 วิธีปฏิบัติตัวเพื่อลดความเสี่ยง “สมองเสื่อม”

และช่วยให้ผู้สูงวัย “อายุยืน”ด้วยหลัก 4 Smart โดย นพ.อรรถพล แก้วสัมฤทธิ์ รองอธิบดีกรมอนามัย

1. Smart Walk คือ การออกกำลังกายสม่ำเสมอเพื่อร่างกายที่แข็งแรง ไม่หกล้ม โดยให้ผู้สูงอายุออกกำลังกายอย่างน้อยสัปดาห์ละ 5 วัน วันละ 30 – 60 นาที ด้วยการบริหารร่างกายท่าต่างๆ การเดินอย่างสม่ำเสมอทุกวัน อย่างน้อยวันละ 6,000 – 8,000 ก้าว หรือเดินแบบสะสมเฉลี่ยวันละประมาณ 3 กิโลเมตร
2. Smart Brain คือ การดูแล ฝึกฝนทักษะทางสมอง เพื่อป้องกันภาวะสมองเสื่อม แนะนำให้ผู้สูงอายุฝึกสมองด้วยการเล่นเกมต่างๆ เข้าร่วมกิจกรรมชมรมผู้สูงอายุ รณรงค์เรื่องไม่ดื่มสุรา ไม่สูบบุหรี่ เพราะการสูบบุหรี่มีส่วนทำให้เกิดภาวะสมองเสื่อมถึง 5 เท่า เมื่อเปรียบเทียบกับคนที่ไม่สูบบุหรี่ การส่งเสริมให้ผู้สูงอายุมีสุขภาพช่องปากที่ดี เพื่อความสามารถในการบดเคี้ยวอาหาร มีฟันอย่างน้อย 20 ซี่ 4 คู่
3. Smart Sleep คือ การนอนหลับอย่างเพียงพออย่างน้อยวันละ 7 – 8 ชั่วโมง โดยนอนหลับในช่วงหัวค่ำและตื่นแต่เช้า หลีกเลี่ยงการกินอาหารและการออกกำลังกายก่อนนอน เพราะจะทำให้นอนไม่หลับและนำไปสู่ภาวะซึมเศร้าตามมาได้
4. Smart Eat คือ การกินอาหารตามหลักโภชนาการ ครบ 5 หมู่ ลดหวาน มัน เค็ม เน้นผัก ผลไม้ เลือกอาหารที่มีโปรตีนคุณภาพสูง เช่น ปลาทะเล ซึ่งมีกรดโอเมก้า3 สูง ช่วยบำรุงประสาท สายตา และสมอง

หากมีวินัยและดูแลสุขภาพอย่างใส่ใจ ย่อมช่วยลดความเสี่ยงของภาวะสมองเสื่อม รวมถึงช่วยทำให้ผู้สูงอายุยืนยาวได้ไม่มากก็น้อยค่ะ