การเข้าใจวัยรุ่นไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะแม้คนเป็นพ่อเป็นแม่จะเคยผ่านช่วงวัยรุ่นมาแล้ว แต่ด้วยสภาพสังคมที่เปลี่ยนไป ทำให้ปัญหาของวัยรุ่นแต่ละยุคสมัยมีความแตกต่างกัน แต่ทั้งนี้วัยรุ่นก็ยังมีลักษณะเด่นของวัยที่มีความชัดเจนเสมอ หากพ่อแม่อยากเข้าใจลูกมากขึ้น ควรเริ่มจากการเข้าใจธรรมชาติของวัยรุ่นค่ะ
ธรรมชาติของวัยรุ่น คือ ผลผลิตของการเปลี่ยนแปลงทั้งทางกาย ใจ และสังคมของพวกเขา ซึ่งอาจสรุปได้เป็น 5 ลักษณะเด่น คือ…
- “การแสวงหาตัวตนของตนเอง” วัยรุ่นนั้นเป็นช่วงเวลาสำคัญก่อนจะก้าวสู่การเป็นผู้ใหญ่ จึงต้องสั่งสมประสบการณ์และทักษะเพื่อใช้ชีวิตในฐานะผู้ใหญ่ต่อไป วัยรุ่นจึงพยายามสร้างตัวตน ค้นหาคำตอบว่าตัวเองเป็นใคร ชอบอะไร ถนัดด้านไหน เด็กวัยนี้จึงต้องการพื้นที่ส่วนตัวและเริ่มห่างจากพ่อแม่ทีละน้อย
- “การแสวงหาการยอมรับในความเป็นตัวของตนเอง” วัยรุ่นไม่อาจสร้างอัตลักษณ์หรือตัวตนขึ้นมาได้ทันทีเพราะยังขาดความมั่นใจ ขาดประสบการณ์ พอที่จะรู้ว่าทางเลือกนั้นดีหรือไม่ วัยรุ่นจึงต้องสร้างความมั่นใจจากการยอมรับของกลุ่มคนรอบข้าง พ่อแม่จึงต้องคอยสอดส่อง ประคับประคอง และสนับสนุนลูก
- “การเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มเพื่อน” เพื่อนเป็นสายสัมพันธ์ที่สำคัญมากสำหรับวัยรุ่น เสมือนเป็นโลกใหม่ทั้งใบของวัยรุ่น เป็นที่ปรับทุกข์ ระบายความรู้สึก วัยรุ่นจึงมุ่งสร้างตัวตนในกลุ่มเพื่อนเป็นหลัก และมองว่าการยอมรับจากกลุ่มเพื่อนเป็นสิ่งสำคัญ วัยรุ่นจึงติดเพื่อน ซึ่งตรงนี้พ่อแม่ต้องเข้าใจ ไม่ทำให้ลูกรู้สึกอึดอัด
- “ความสนใจด้านเพศ” ฮอร์โมนเพศเป็นตัวการสำคัญที่ทำให้ร่างกายของวัยรุ่นเปลี่ยนแปลง และเริ่มปรากฏลักษณะทางเพศที่สมบูรณ์เหมือนผู้ใหญ่ วัยรุ่นจึงเริ่มให้ความสนใจกับเพศตรงข้าม สนใจเรื่องความรูปลักษณ์ของตนเอง ซึ่งตรงนี้พ่อแม่ควรสอนเรื่องเพศกับพวกเขา เพื่อให้มีสุขอนามัยที่ดีและรู้จักป้องกันตัว
- “การแสวงหาประสบการณ์แปลกใหม่และพฤติกรรมเสี่ยง” วัยรุ่นเป็นวัยที่มีความอยากรู้อยากเห็นสูง มักมีการลองถูกลองผิด จับโน่นผสมนี่ เพื่อให้รู้ว่าสิ่งต่างๆ เป็นอย่างไร เหมาะกับตนเองหรือไม่ พอแม่ควรดูแลลูกด้วยความใส่ใจ เพราะถ้าไม่ระวังลูกอาจอยากลองในสิ่งที่ไม่เหมาะสมหรือเป็นอันตรายได้
เพื่อให้ลูกไม่ต่อต้านและพร้อมเปิดใจให้คุณ ซึ่งจะนำไปสู่การเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่ดี พ่อแม่จึงควรเข้าใจ ยอมรับ และคอยสนับสนุน เพื่อลดช่องว่างระหว่างพ่อแม่ ผู้ปกครองและลูกหลานวัยรุ่น
